ببرک کارمل (افغانستان ۱۹۲۶ـ مسکو ۱۹۹۶)
بَبْرک کارمَل (افغانستان ۱۹۲۶ـ مسکو ۱۹۹۶)
| ببرک کارمل | |
|---|---|
| زادروز |
افغانستان ۱۹۲۶ م |
| درگذشت | مسکو ۱۹۹۶ |
| ملیت | افغانستانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل در دانشکده حقوق و علوم سیاسی کابل |
| شغل و تخصص اصلی | سیاستمدار |
سیاستمدار و رئیس‌جمهور افغانستان. پدرش ژنرال محمد حسین از نزدیکان خانوادۀ سلطنتی افغانستان و محمد داود خان بود. کارمل که به زبان فارسی صحبت می‌کرد و سخنوری زبردست بود، در ۱۹۴۸ وارد دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی کابل شد و فعالیت‌های سیاسی خود را از انجمن‌ها و اتحادیه‌های دانشجویی دانشگاه آغاز کرد. در دوران نخست‌وزیری سردار محمد داود خان، به‌‌دلیل تمایلات مارکسیستی برای مدت دو سال زندانی و در ۱۹۵۶ از زندان آزاد شد. در ۱۹۶۴ به کلی از خدمات دولتی کناره گرفت و وارد فعالیت‌های سیاسی شد. در ۱۹۶۵ با همکاری نورمحمد تره کی و حفیظ الله امین «حزب دموکراتیک خلق افغانستان» را پایه‌گذاری کرد و در نخستین انتخابات پس از تصویب قانون اساسی جدید به مجلس افغانستان راه یافت. کارمل از حمایت دولت شوروی برخوردار و در حزب خلق افغانستان، نایب دبیر کل نورمحمد تره کی بود. با انشعاب حزب پرچم از این حزب در ۱۹۶۷، وی رهبر حزب «پرچم» شد. پس از کودتای ۲۷ آوریل ۱۹۷۸، دولت نورمحمد تره کی به تساوی از دو حزب انتخاب شد ولی به‌تدریج اعضای حزب پرچم برکنار و تصفیه شدند. کارمل در پنجم ژوئیه ۱۹۷۸ به‌عنوان سفیر افغانستان در چکسلوواکی انتخاب شد. پس از مداخلۀ نظامی شوروی و خلع ید و قتل حفیظ الله امین در ۲۷ دسامبر ۱۹۷۹، کارمل رئیس‌جمهوری افغانستان شد. کارمل در مه ۱۹۸۶ برکنار شد و نجیب الله که او نیز از اعضای حزب پرچم بود، به ریاست جمهوری افغانستان رسید.