لاک پشت
لاک‌پشت (turtle)
خزندگان آب شیرین یا دریایی. بدن آن‌ها با پوسته‌ای پوشیده شده است. لاک‌پشت‌ها از وابستگان لاک‌پشتان زمینی‌اند و برخی گونه‌های آن‌ها به طول ۲.۵ متر می‌رسند. لاک‌پشت‌ها اغلب مسافت‌هایی طولانی را طی می‌کنند تا در سواحل محل تولدشان تخم‌گذاری کنند. بسیاری از گونه‌ها به‌سبب تخریب زیستگاه محل تولدشان، و همچنین شکار شدن‌شان برای غذا و استفاده از لاکشان آسیب دیده‌اند. برخلاف لاک‌پشت‌های زمینی، این لاک‌پشت‌ها نمی‌توانند دستهایشان را به داخل لاک ببرند. لاک‌پشت‌های دریایی عموماً گیاه‌خوارند و بیشتر از علف‌های دریایی تغدیه می‌کنند. لاک‌پشت‌های آب شیرین از جانورانی مانند کرم‌ها، قورباغه‌ها، و ماهی‌ها تغذیه می‌کنند. شناگرانی قابل‌اند و پاهای آن‌ها به باله‌هایی پارومانند تغییر یافته است. این باله‌ها سبب می‌شوند حرکت آن‌ها روی زمین به‌سختی صورت گیرد. لاک آن‌ها کشیده‌تر و سبک‌تر از لاک‌پشت‌های زمینی است. گونه‌های این جانوران عبارت‌اند از لاک‌پشت سبز[۱] Chelonia mydas، لاک‌پشت دریایی[۲] Caretta Caretta، و لاک‌پشت بزرگ پشت‌چرمی[۳] یا لاک‌پشت پشت‌چرمی[۴] Dermochelys coriacea. گونۀ اخیر حدود نیم‌تن وزن دارد و تا ۲.۵ متر رشد می‌کند. لاک‌پشت منقارعقابی[۵] Eretmochelys imbricata به‌منظور استفاده از لاکش، که در جواهرسازی و تزیینات به‌کار می‌رود، شکار می‌شود و اکنون در معرض خطر انقراض است. لاک‌پشت‌های دیگر به‌سبب جمع‌آوری تخم و تخریب محل تولیدمثلی‌شان، که مرتباً برای توسعه توریسم ازبین می‌رود، آسیب دیده‌اند. نادرترین لاک‌پشت جهان ریدلی کمپ[۶]، فقط در خلیج مکزیک[۷] تولیدمثل می‌کند. جمعیت این لاک‌پشت کمتر از ۱۰هزار نمونه است (بنابه آمار ۱۹۹۸). در ۱۹۹۷، گونۀ جدیدی در مکزیک کشف شد. این گونه را Kinosternon Chimalhuacea نامیدند. فقط دوگونه از هفت‌گونه لاک‌پشت‌های دریایی، لاک‌پشت دریایی و پشت‌چرمی، به‌طور دوره‌ای در آب‌های بریتانیا مشاهده می‌شوند. استفاده از ردیاب‌های رادیویی نشان داده است که لاک‌پشت‌های پشت‌چرمی مهاجر با دنبال‌کردن خطوط پستی و بلندی زمین در مسیر خود جهت‌یابی می‌کنند. شناسایی و حفاظت از این مسیرها باعث کاهش چشمگیری در تعداد لاک‌پشت‌های به دام افتاده در تورهای انتظاری، یا دیگر تورهای ماهی‌گیری می‌شود. اندازۀ تخم‌های لاک‌پشت‌های پشت‌چرمی یکسان نیست؛ این امر غیرعادی است. لاک‌پشت ماده حدود دوازده دسته تخم می‌گذارد، هر دسته شامل ۱۰۰ تخم است. هر دسته شامل تخم‌های کوچک فاقد زرده‌ای است که برای ایجاد فضا گذاشته می‌شوند تا امکان برقراری جریان هوا بین تخم‌هایی که در عمق یک‌متری شن دفن می‌شوند به‌وجود آید. یک‌هزارم نوزادان لاک‌پشت‌های پشت‌چرمی تا مرحلۀ بلوغ زنده می‌مانند. لاک‌پشت‌های پشت‌چرمی فاقد لاک سخت دیگر لاک‌پشتان‌اند، ولی در عوض لایۀ غضروفی‌ای دارند که با هزاران استخوان کوچک استحکام یافته است. در ایران، لاک‌پشت‌ها در یازده گونۀ متفاوت رده‌بندی شده‌اند: چهار گونۀ دریایی، یک گونۀ چرمی، پنج گونۀ زمینی، و یک گونۀ سه‌چنگالی. گونۀ اخیر فقط در رودخانه‌های کارون و جراحی در استان خوزستان یافت شده است. بسیاری از این یازده گونه در معرض خطر انقراض‌اند.