منطق گرایی

منطق‌گرایی (Logicism)

آموزه‌ای که براساس آن ریاضیات بخشی از منطق قیاسی محسوب می‌شود. غالباً گفته می‌شود که گوتلوب فرِگه و برتراند راسل نخستین حامیان چنین نظری بوده‌اند؛ این گفته چندان دقیق نیست، زیرا که فرگه در مورد همۀ ریاضیات چنین ادعایی نمی‌کرد. از سوی دیگر، شایسته است که در میان کسانی که نخستین‌بار ریاضیات را شعبه‌ای از منطق اعلام کردند از ریشارد دِدِکیند نام برده شود. دعوی منطق‌گرایان دو بخش دارد: ۱. دانش ما دربارۀ قضیه‌های ریاضی کاملاً مبتنی است بر استدلال‌های منطقیِ برگرفته از حقایق بنیادین منطق؛ ۲. مفهوم‌های مندرج در چنین قضیه‌هایی، و اشیا و موضوع‌هایی که این مفهوم‌ها بر وجودشان دلالت می‌کنند، ماهیّتی مطلقاً منطقی دارند. از این رو، فرگه عقیده داشت که علم حساب به پیش‌فرض‌هایی غیر از پیش‌فرض‌های منطقی نیازی ندارد؛ مفهوم عدد یکی از مفهوم‌های منطق ناب است؛ و خود اعداد، به گفتۀ وی، موضوع‌هایی منطقی‌اند.

 

---