لاوال، کارل (۱۸۴۵ـ۱۹۱۳)
لاوال، کارل (۱۸۴۵ـ۱۹۱۳)(Laval, Carl)
مهندس سوئدی و پیش‌گام ابداع توربین‌های بخار[۱] سرعت بالا. نوعی جعبه‌دندۀ مارپیچی کاهندۀ[۲] سرعت نیز ابداع کرد. در اورسا[۳]، واقع در دالارنا[۴]، زاده شد و در انستیتو فنی استکهلم[۵] و دانشگاه اوپسالا[۶] درس خواند. در ۱۸۸۷، توربین سرعت بالای کوچکی ابداع کرد که با سرعت ۴۲هزار دور در دقیقه کار می‌کرد. او برای نخستین‌بار در توربین بخار از شیپورۀ[۷] همگرا ـ واگرا استفاده کرد تا از همۀ انرژی بالقوۀ بخار در حال انبساط در ماشین تک‌مرحله استفاده کند. این طرح در ۱۸۹۰ تکمیل شد. وسایل گوناگونی نیز برای صنایع لبنیات‌سازی اختراع کرد، ازجمله چرخ خامه‌گیر گریز از مرکز (۱۸۷۸)، و ماشین شیردوش مکشی (۱۹۱۳). طیف گستردۀ علایق او از روشنایی الکتریکی تا الکترومتالورژی[۸] و آیرودینامیک[۹] را دربر می‌گرفت. در دهۀ ۱۸۹۰، بیش از ۱۰۰ مهندس در استخدام او بودند و در زمینۀ طرح‌های ابداعی و اختراعی‌اش کار می‌کردند. این طرح‌ها در یادداشت‌های او، بالغ بر ۱۰۰۰ یادداشت، دقیقاً توصیف شده‌اند.