برتلو، پیر (۱۸۲۸ـ۱۹۰۷)

بِرْتِلو، پیِر (۱۸۲۸ـ۱۹۰۷)(Berthelot, Pierre)

پیر برتلو Pierre Berthelot
زادروز	پاریس ۱۸۲۸ م
درگذشت	۱۹۰۷ م
ملیت	فرانسوی
شغل و تخصص اصلی	سیاستمدار
آثار	کتاب مبانی شیمی آلی سنتزی
گروه مقاله	شیمی

بِرْتِلو، پيِر

شیمی‌دان و سیاستمدار فرانسوی. تحقیقاتی درباره رنگینهها و مواد منفجره صورت داد و ثابت کرد هیدروکربن‌ها و دیگر ترکیبات آلی را می‌توان از مواد معدنی سنتز کرد. در پاریس زاده شد. در آن‌جا درس خواند و استاد شیمی آلی شد. از ۱۸۷۰ تا ۱۸۷۱ در دوران محاصره پاریس در جنگ فرانسه ـ پروس، برای دفاع از پایتخت طرف مشورت قرار گرفت و بر ساختِ توپ‌‌ها و مواد منفجره نظارت کرد. بعد از آن، نقش‌های مهم‌تری در سیاست به‌عهده گرفت. در ۱۸۸۱، سناتور و در ۱۸۸۶، وزیر آموزش عمومی شد. از ۱۸۹۵ تا ۱۸۹۶ وزیر امور خارجه بود. در آغاز کار در زمینۀ الکل‌ها تحقیق می‌کرد. در ۱۸۵۴، نشان داد که گلیسیرین یک الکل سه اتمی است. آن را با اسیدهای چرب (آلیفاتیک) ترکیب کرد و چربی‌هایی ساخت که برخی از آن‌ها در طبیعت یافت نمی‌شد. این کار دیدگاهی را تأیید کرد که بنابر آن شیمی آلی هم با ترکیباتی که در طبیعت ساخته و یافت می‌شوند، و هم با همۀ ترکیبات کربن سروکار دارد. تحقیقاتش را با بررسی قندها ادامه داد و نشان داد که این ماده هم الکل و هم آلدهید است. او با به‌کارگیری روش‌های ابتدایی اما موثر، بسیاری از ترکیب‌های آلی ساده را سنتز کرد. در کتابِ‌ مبانی شیمی‌آلی سنتزی نتایج فعالیت‌هایی را گرد آورد که در دهه ۱۸۵۰ صورت داده بود. در ۱۸۶۴، بررسی‌های خود را درباره گرماشیمی شروع کرد و تغییرات گرمایی را طی واکنش‌های شیمیایی اندازه گرفت. او به این منظور و همچنین برای بررسی سرعت واکنش‌های انفجاری، گرماسنجِ بمب را اختراع کرد. برای اولین‌بار اصطلاح گرمازا را برای واکنشی به‌کار برد که گرما آزاد می‌کند و اصطلاح گرماگیررا برای واکنشی به‌کار برد که گرما جذب می‌کند. در ۱۸۷۸، کتاب شیمی ‌مکانیک و در ۱۸۹۷، گرماشیمی را منتشر کرد.

 

---