کنفدراسیون

کُنفدراسیون (confederation)

صورتی از اتحاد میان دولت‌ها یا جوامع جداگانه. در کنفدراسیون بر استقلال فردی هریک از دولت‌ها یا جوامع شرکت‌کننده در اتحاد، و در فدراسیون بر برتری دولت مرکزی تأکید می‌‌شود. بر این اساس، جامعۀ مشترک‌المنافع انگلستان، در وضع کنونی، همانند کنفدراسیون آلمان، که به‌موجب تصمیمات کنگرۀ وین در ۱۸۱۵ تشکیل شد، خود یک کنفدراسیون است. تفاوت کنفدراسیون و فدراسیون از واژه‌های آلمانی بوندستات، پیوند دولت‌ها یا دولت فدرال، و اشتاتس‌بوند، دسته‌ای از دولت‌ها یا کنفدراسیون، به‌خوبی پیداست. جنگ داخلی امریکا فقط بر سر مسئلۀ بردگی درنگرفت بلکه مسئلۀ کنفدراسیون یا فدراسیون‌بودن اتحادیه هم مطرح بود. در آن دسته از قوانین اساسی که اصل را بر تبعیت حکومت مرکزی از حکومت‌های محلی گذاشته‌اند اصطلاح کنفدراسیون به‌کار رفته است. مثلاً، در مواد ائتلاف ۱۷۷۷ ایالات متحده، در اتحادیۀ اوترخت ۱۵۷۹ (که هفت استان شمال هلند را به‌صورت ایالات متحده هلند درآورد) در قوانین اساسی سوئیس از دیرباز تا‌کنون، در قانون اساسی آلمان از ۱۸۱۵ تا ۱۸۶۷، در قانون اساسی کنفدراسیون شمال آلمان از ۱۸۶۷ تا ۱۸۷۱، و در قانون اساسی امپراتوری آلمان از ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۸، این اصطلاح به‌چشم می‌خورد. ایالت‌هایی هم که از امریکا جدا شدند این واژه را به‌کار بردند، اما بلافاصله پس از تشکیل مردم ایالت‌های کنفدرال اعلام کردند که هدفشان تشکیل حکومت فدرال دائمی است. در قانون اساسی ۱۸۷۴ سوئیس، با عنوان قانون اساسی فدرالِ کنفدراسیون سوئیس، واژه‌های کنفدراسیون و فدراسیون مترادف با هم به‌کار رفته‌اند. نویسندگان مقاله‌های فدرالیست (مجموعه‌ای از نامه‌های سیاسی که در ۱۷۸۸ در ایالات متحده منتشر شد) بین این دو واژه تفاوتی قائل نبودند، اگرچه میان دو اصل بنیادی آن‌ها فرق می‌گذاشتند.

 

---