بریا، لاورنتی (۱۸۹۹ـ۱۹۵۳)
بِریا، لاورِنتی (۱۸۹۹ـ۱۹۵۳)(Beria, Lavrenti)
| لاورنتی بریا Lavrenti Beria | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۹۹ م |
| درگذشت | ۱۹۵۳ م |
| ملیت | روسی |
| شغل و تخصص اصلی | مقام امنیتی |
| گروه مقاله | نهادهای اطلاعاتی و امنیتی |
رئیس بدنام پلیس مخفی اتحاد جماهیر شوروی سابق (۱۹۳۸ـ۱۹۵۳). در ۱۹۱۷ به حزب کُمونیست پیوست و در فعالیت‌های انقلابی در آذربایجان (جمهوری آذربایجان کنونی) و گرجستان[۱] شرکت کرد. در ۱۹۲۱ به ریاست چِکا[۲]ی (پلیس مخفی) گرجستان رسید. بِریا در ۱۹۳۲ به ریاست حزب کمونیست در جمهوری‌های ماورای قفقاز منصوب شد و شخصاً بر تصفیۀ سیاسی بزرگ مخالفان استالین در این جمهوری‌ها نظارت داشت (۱۹۳۶ـ۱۹۳۸). بریا در ۱۹۳۸ به مسکو انتقال یافت و به معاونت نیکلای یِژوف[۳]، رئیس کمیساریای خلق در امور داخلی[۴]، انتخاب شد که همان پلیس مخفی شوروی سابق بود. پس از تیرباران شدن یژوف به دستور استالین، بریا جای او را در مقام ریاست پلیس مخفی گرفت. او همچنین در دستگاه پلیس نیز تصفیۀ خونینی به راه انداخت و در سراسر کشور اردوگاه‌های کار اجباری ایجاد کرد. در ۱۹۴۱ معاون نخست‌وزیر اتحاد شوروی شد، و درخلال جنگ جهانی دوم عضو کمیتۀ دفاعی بود. از ۱۹۳۴ عضو کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست بود و در ۱۹۴۶ به عضویت دفتر سیاسی این حزب درآمد. پس از مرگ استالین در ۱۹۵۳، بریا به‌سمت معاون نخست‌وزیر و وزیر امنیت داخلی منصوب شد. سرانجام به اتهام فعالیت‌های ضد حزبی، ضد دولتی و جاسوسی برای امپریالیسم دستگیر، محاکمه و در ۲۳ دسامبر ۱۹۵۳ در مسکو اعدام شد.