موشک کروز
موشک کروز (cruise missile)
موشک هدایت‌شوندۀ دوربُرد که دارای سیستم رادار جست‌وجوی منطقه است و با سرعت متوسط و در ارتفاع پایین پرواز می‌کند. این موشک از اخلاف وی۱[۱] آلمانی در جنگ جهانی دوم است. آزمایش‌های اولیه در دهۀ ۱۹۵۰ معایب موشک کروز را آشکار کرد ازجمله مصرف بالای سوخت و سرعت نسبتاً پایین (در مقایسه با موشک‌های بالیستیکی قاره‌پیما[۲]) و همچنین کم‌دقتی و داشتن کلاهک کوچک. اصلاحاتی که با استفاده از روش پیمایش مسافت زمین[۳] برای سیستم‌های هدایت‌کننده انجام شد، حداکثر دقت را در پروازهای با ارتفاع کم بعد از پرتاب از یک پرتابگر متحرک زمینی (موشک کروز پرتاب‌شونده از زمین[۴])، از هواپیما (موشک کروز پرتاب‌شونده از هوا[۵]) یا از زیردریایی یا کشتی (موشک کروز پرتاب‌شونده از دریا[۶]) فراهم کرده است. مذاکرات محدودکردن سلاح‌های استراتژیک[۷] در ۱۹۷۲ شامل موشک‌های کروز نمی‌شد و لذا تحقیقات دربارۀ سیستم‌های اصلاح‌شده ادامه یافت. طی دهۀ ۱۹۷۰، شوروی (سابق) سلاح‌های اتمی میان‌بُرد[۸] خود را افزایش داد که به‌سمت اروپای غربی هدف‌گیری شده بود و در همان زمان دفاع هوایی خود را نیز تقویت کرد. بنابراین در ۱۹۷۹ ناتو تصمیم دوجنبه‌ای اتخاذ کرد تا بدین‌ترتیب از یک طرف موشک‌های کروز بیشتری به‌دست آورد و از طرف دیگر هم‌زمان با موافقت با پیمان کنترل تسلیحات حاضر شود در صورتی که شوروی نیز دست به اقدام متقابل بزند، نسبت به برچیدن موشک‌هایش اقدام کند. موشک‌های پرتاب‌شونده از زمین موسوم به «تام‌هاوک[۹]» از ۱۹۸۳ به‌بعد به‌کار گرفته شد. پیمان نیروی هسته‌ای با برد متوسط ۱۹۸۷ باعث شد که موشک‌های پرتابی از زمین کنار گذاشته شوند. از موشک‌های کروز «تام هاوک» در ۱۹۹۱ در جنگ خلیج فارس استفاده شد.