ملی کردن
ملّی‌کردن (nationalization)
سیاست به مالکیت عمومی درآوردن صنایع و خدمات بنیادی کشور. دولت کارگری انگلستان (۱۹۴۵ـ۱۹۵۱) این سیاست را پی‌گیری کرد. ولی امروزه گرایش به ملی‌کردن کاهش یافته و در بسیاری از کشورها (انگلستان، فرانسه، و ژاپن) جهت عکس پیدا کرده است (خصوصی‌سازی[۱]). ملی‌کردن ممکن است شامل دارایی‌هایی که در اختیار دولت‌ها یا شرکت‌های خارجی قرار دارد نیز بشود؛ مثل ملی‌کردن صنعت نفت ایران، ملی‌کردن کانال سوئز[۲]، و ملی‌کردن کشت میوه در گواتمالا[۳]، که در تملک امریکا بود و همه در دهۀ ۱۹۵۰ ملی شدند. در شوروی سابق و اقمار اروپایی آن، پس از سقوط کمونیسم، خصوصی‌سازی با شدت و سرعت آغاز شد. چین نیز برخی از صنایع و خدمات را به بخش خصوصی سپرد. کره شمالی و کوبا هنوز مالکیت تقریباً کامل دولت را بر دارایی‌های کشور حفظ کرده‌اند. ترکیه از دهۀ ۱۹۸۰ خصوصی‌سازی را در مقیاسی گسترده آغاز کرد و ونزوئلا با انتخاب هوگو چاوز برای بار دوم (۲۰۰۶) مسیری معکوس در پیش گرفت و تصمیم به ملی‌کردن صنایع نفت و ارتباطات گرفت. در ایران، پس از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و آغاز دورۀ سازندگی، خصوصی‌سازی برخی از بخش‌های بزرگ صنعتی و تجاری عمومی، آغاز شد و از سال ۱۳۸۵ با فرمان و تأکید رهبر جمهوری اسلامی بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، سرعت و وسعت بیشتری پیدا کرد.