نیجریه
نیجریه (Nigeria)
| نیجریه | |
|---|---|
| نام فارسی | نیجریه |
| نام لاتین | Nigeria |
| نظام سیاسی | جمهوری فدرال با دو مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۱۵۸,۴۲۳,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای غربی |
| پایتخت | آبوجا |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۱۷۱.۴ |
| رشد سالانه (درصد) | ۲.۲ |
| شهرهای اصلی | آبوجا، ایبادان، لاگوس، آبئوکوتا، اونیتشا، پورت هارکِرْت، اوشوگبو، اِنوگو و کانو |
| زبان | انگلیسی |
| گروه‌های قومی | قبایل هوسا و یوروبا |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۹۲۳,۷۷۰ |
موقعیت. جمهوری فدرالِ نیجریه در افریقای غربی و در ساحل شمالی خلیج گینه[۱] جای دارد و از شمال غربی و شمال به نیجر، از شرق به چاد و کامرون، از جنوب به خلیج گینه، و از غرب به بنین محدود می‌شود. مساحت این کشور ۹۲۳,۷۷۰ کیلومتر مربع و آبوجا[۲] پایتخت آن است.
سیمای طبیعی. رود نیجر[۳] و رود بنوئه[۴]، که مهم‌ترین عوارض طبیعی این سرزمین‌اند، در نواحی مرکزی نیجریه یکدیگر را به‌شکل حرف Y قطع و سرزمین مزبور را به سه بخش شمالی، غربی، و شرقی تقسیم می‌کنند: ۱ـ فلات جوس[۵] با ارتفاع متوسط ۱,۳۰۰ متر، بخش شمالی را تشکیل می‌دهد و حوضۀ رودهای نیجر و بِنوئه و نیز دریاچۀ چاد[۶] و صحرای افریقا را از‌هم جدا می‌کند. حوضۀ غربی (حوضۀ نیجر)، که از رودخانه‌های سوکوتو[۷] و کادونا[۸] و چند رود دیگر تشکیل شده، با شیب نسبتاً تند به رود نیجر منتهی می‌شود. رودخانۀ گونگولا[۹] و چند رود دیگر در حوضۀ بِنوئه جریان دارند و با شیب تند به رودخانۀ بنوئه می‌ریزند. حوضۀ چاد یا دشت هوسالَند[۱۰] نیز، که از رودخانۀ مرزی کومادوگو یوبِه[۱۱] و یکی‌دو رود دیگر پدید آمده است، با شیب ملایم به دریاچۀ مرزی چاد منتهی می‌شود. فلات جوس که از شرق به رشته‌کوه‌های مرزی ماندارا[۱۲] می‌پیوندد، نواحی شمالی کامِرون را از نیجریه جدا می‌کند و دامنه‌های شمالی آن به مرز نیجر و حاشیۀ جنوبی صحرای بزرگ افریقا پایان می‌یابد. ۲ـ بخش غربی درّۀ نیجر (شاخۀ غربی حرف Y) از جلگۀ پَست ساحلی با عرض متوسط ۸۰ کیلومتر در جنوب و ارتفاعات یوروبا[۱۳] در مرکز تشکیل شده و دامنه‌های شمالی و شرقی آن به درّۀ رود نیجر ختم می‌شود. بیشتر شهرها و نواحی مسکونی نیجریه و نیز تأسیسات صنعتی کشور در همین بخش جای دارند و قوم یوروبا، که عمدتاً پیرو آیین اسلام‌اند، در این قسمت به‌سر می‌برند. ۳ـ بخش شرقی درّۀ نیجر (شاخۀ شرقی حرف Y) از یک جلگۀ پست ساحلیِ پوشیده از درختان کرنا و چندل با عرض حدود ۸۵۰ کیلومتر تشکیل یافته که رو‌به شمال بر ارتفاع آن افزوده می‌شود و از شمال به تپه‌ماهورهای اودی[۱۴] و اِنوگو، کوه‌های مرزی گوتل[۱۵]، در مرز کامرون، و بالاخره به کوه‌های شبِشی[۱۶] منتهی می‌شود. ارتفاعات اخیر و نیز کوه وُگل[۱۷] (دیملانگ[۱۸]) با بلندی ۲,۰۴۲ متر مرتفع‌ترین نقطۀ نیجریه است که در دنبالۀ غربی ارتفاعات آدام‌آوا[۱۹] قرار دارند و میدان‌های نفتی نیجریه در آن واقع‌اند. قوم مسیحی ایبو[۲۰] نیز در این بخش به‌سر می‌برند. کشور نیجریه به ۳۶ ایالت تقسیم می‌شود و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از آبوجا، ایبادان[۲۱]، لاگوس[۲۲]، آبئوکوتا[۲۳]، اونیتشا[۲۴]، پورت هارکِرْت[۲۵]، اوشوگبو[۲۶]، اِنوگو[۲۷] و کانو[۲۸]. اقلیم نیجریه مدارگانی[۲۹] است و بارندگی عامل مؤثری در آن به‌شمار می‌آید. جریان‌های اقیانوسی و نیز وزش بادهای گرم و خشک توأم با گرد و غبارِ ناحیۀ صحرا که به هارماتان[۳۰] معروف است، در اقلیم این کشور تأثیر بسزا دارند. در مجموع اقلیم کشور مذکور بسیار گرم و مقدار بارندگی در نواحی مختلف آن متفاوت است و از نواحی ساحلی به‌سوی درون‌بوم کاهش می‌یابد. فصل بارندگی آن از فروردین تا مهر به درازا می‌کشد. میانگین دمای شهر لاگوس در دی‌ماه ۲۷.۲ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۲۵.۶ درجۀ سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱,۸۳۶ میلی‌متر است. تقریباً ۱۵ درصد از سطح این کشور پوشیده از جنگلِ درختان ماهون، آبنوس، کرنا، و علفزارهای ساوانایی و نخل روغن است و فیل، گاو وحشی، شیر، ببر، پلنگ، آهو، میمون، شغال، کفتار، اسب آبی، تمساح و انواع پرنده حیات وحش آن را تشکیل می‌دهند.
اقتصاد. بیشتر مردم نیجریه به کشاورزی اشتغال دارند و کاکائو و کائوچو عمده‌ترین محصول صادراتی آن است. بادام زمینی، کاساوا، سیب‌زمینی هندی، و برنج در جنوب و ارزن و ذرت‌خوشه‌ای در شمال تولید می‌شود. گله‌داری و پرورش دام نیز بیشتر در شمال این کشور متداول است. صنعت شیلات، که میزان صید آن به ۴۶۰هزار تن می‌رسد، در آب‌های ساحلی و نیز آب‌های درون‌بومی[۳۱] نیجریه متمرکز است. از ۱۴میلیون هکتار جنگل‌های نیجریه نیز حدود ۱۰۰میلیون متر مکعب چوب و الوار به‌دست می‌آید. کانی‌های نیجریه در اقتصاد این کشور نقش مهمی دارند و نفت و مشتقات آن ۹۷ درصد از صادرات آن را تشکیل می‌دهند. تولید نفت این کشور به ۲.۵ میلیون بشکه در روز می‌رسد، میزان ذخیرۀ آن ۳۰میلیارد بشکه است، و درآمد ماهانۀ آن به ۱میلیارد دلار بالغ می‌شود. ذخیرۀ گاز طبیعی نیجریه ۶میلیارد متر مکعب است و صادرات روزانۀ آن ۱,۴۱۵ هزار متر مکعب است. علاوه‌بر نفت و گاز، سنگِ مرمر، زغال، آهن، سرب، روی، طلا، و اورانیوم دیگر کانی‌های آن را تشکیل می‌دهند. تولید روغن نخل، کاغذ، شکر، سیمان، دخانیات، تخته و چوب، مواد غذایی، نوشابه، منسوجات، و پوشاک نیز ازجمله فعالیت‌های صنعتی این کشور است.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر نیجریه جمهوری فدرال با دو مجلس قانون‌گذاری است. مجلس سنای نیجریه ۱۰۹ عضو، سه سناتور از هر ایالت و یک سناتور از پایتخت دارد و مجلس نمایندگان آن از ۳۶۰ نمایندۀ منتخب تشکیل شده است. دورۀ ریاست جمهوری این کشور و نیز دورۀ هر یک از دو مجلس چهار سال است.
مردم و تاریخ. جمعیت نیجریۀ ۱۵۸,۴۲۳,۰۰۰ نفر (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن ۱۷۱.۴ نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۲.۲درصد است و قبایل هوسا[۳۲] و یوروبا ۴۲.۵درصد از این جمعیت را تشکیل می‌دهند. ۴۹ درصد از مردم آن مسیحی‌اند و ۶۵ درصد از آنان در روستاها زندگی می‌کنند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. سرزمین نیجریه از هزاران سال پیش مسکونی بوده است و در طول تاریخ امپراتوری‌ها و سلطان‌نشین‌های چندی در آن سرزمین ظهور کرده‌اند. پرتغالی‌ها در قرن ۱۵ به شناسایی سواحل نیجریه پرداختند. انگلیسی‌ها نیز در قرن ۱۶ به این سرزمین وارد شدند و ایستگاه‌های خرید‌و‌فروش برده و دفاتر کشاورزی در آن تأسیس کردند. آنان در قرن ۱۹ سراسر نیجریه را تصرف و در ۱۹۱۴ آن‌جا را به مستعمرۀ تحت‌الحمایۀ خود تبدیل کردند. این سرزمین در ۱۹۵۴ به خودگردانی داخلی نایل آمد و در اکتبر ۱۹۶۰ به استقلال کامل رسید، و در همان سال به عضویت سازمان ملل متحد پذیرفته شد. نوع حکومت این کشور در ۱۹۶۳ از فرمانداری کل به جمهوری فدرال تغییر یافته است.
- ↑ Gulf of Guinea
- ↑ Abuja
- ↑ River of Niger
- ↑ Benue
- ↑ Jos Plateau
- ↑ Chad
- ↑ Sokoto
- ↑ Kaduna
- ↑ Gongola
- ↑ Hausaland
- ↑ Komadugu yobe
- ↑ Mandara
- ↑ Yoruba
- ↑ Udi
- ↑ Gotel
- ↑ Shebeshi
- ↑ Vogel
- ↑ Dimlang
- ↑ Adamawa
- ↑ Ibo
- ↑ Ibadan
- ↑ Lagos
- ↑ Abeokuta
- ↑ Onitsha
- ↑ Port Harcourt
- ↑ Oshogbo
- ↑ Enugu
- ↑ Kano
- ↑ tropical
- ↑ harmattan
- ↑ inland
- ↑ Hausa