هیدروژن
هیدْروژِن (hydrogen)
(برگرفته از عبارتی یونانی به معنای «مولد آب») عنصری غیرفلزی، گازی، بی‌رنگ و بی‌بو، با نماد H، عدد اتمی ۱، و جرم اتمی نسبی ۱.۰۰۷۹۷سبک‌ترین عنصر است و عمدتاً در ترکیب با اکسیژن و به‌صورت آب یافت می‌شود. هیدروژن فراوان‌ترین عنصر جهان است و ۹۳ درصد کل اتم‌ها و ۷۶ درصد جرم کل جهان را تشکیل می‌دهد. هیدروژن جزء سازندۀ اکثر ستاره‌ها، از جمله خورشید، است. گرما و نور خورشید بر اثر فرآیند هم‌جوشی هسته‌ای تولید می‌شود. در این فرآیند هیدروژن به هلیوم تبدیل می‌شود. هیدروژن در فشاری ۵۰۰هزار برابر بیشتر از فشار اتمسفر زمین به جامدی با خصوصیات فلزی تبدیل می‌شود، این حالت در یکی از مدارهای داخلی مشتری دیده شده است. کاربردهای صنعتی هیدروژن عبارت‌اند از جامد کردن روغن و چربی‌ها با هیدروژن‌دار کردن آن‌ها، و ایجاد شعله‌هایی با دمای بالا برای جوشکاری. همچنین، در سوخت راکت‌ها نیز به‌کار می‌رود. استفاده از هیدروژن برای سوخت وسایل نقلیۀ جاده‌ای نیز اخیراً پیشنهاد شده است. دوتریوم[۱] و تریتیوم[۲]، با نیم‌عمر ۱۲.۵ سال، ایزوتوپ‌های این عنصرند که از آن‌ها در جنگ‌افزارهای هسته‌ای استفاده می‌کنند. از دوترون‌ها[۳] (هستۀ دوتریوم) برای سنتز عناصر استفاده می‌کنند. نام‌گذاری هیدروژن به تولید آب از طریق واکنش آن با اکسیژن (احتراق هیدروژن) اشاره دارد. این واکنش را در ۱۷۸۷، شیمی‌دان فرانسوی، لوئی گوتین دو مورویا (۱۷۳۷ـ۱۸۱۶)، صورت داد. در ۱۹۹۷، اتوبوسی با نیروی هیدروژنی در اوگوستای جورجیای امریکا آزمایش شد که در آن هیدروژن به‌صورت هیدرید نیکل[۴] ذخیره، و بر اثر گرم‌شدن آزاد می‌شد.