گاومیش
گاومیش (buffalo)
نام عام گاو کوهاندار امریکای شمالی[۱]. این جانور پستانداری بزرگ، به رنگ قهوهای، سمدار، و از تیرۀ گاویان[۲] است. یالی بزرگ دارد و بخش عقبی بدنش شیبدار است. این گاو وحشی گریت پلیتز (پهندشت)[۳] ایالات متحد را در دستههای میلیونی طی میکرد. شکارچیان امریکایی در دهههای ۱۸۷۰ و ۱۸۸۰، یعنی زمانی که کمتر از ۱۰۰ جانور باقی ماند، باعث انقراض نسل آن شدند. این حیوانات منبع اصلی غذا و موادی بودند که زندگی سرخپوستان دشتها[۴] را تأمین میکردند. از بین رفتن آنها باعث شد سرخپوستان قادر نباشند به جنگ با امریکاییانی که غاصب زمینهایشان بودند ادامۀ دهند. گاو وحشی امروزه در مناطق حفاظتشده باقی مانده است. تعداد این نمونه در ۱۹۹۴ به حدود ۱۴هزار رأس میرسید.
گاومیش و سرخپوستان دشتها. سرخپوستان معتقد بودند که خالق آنها ویکن تانکا[۵] (روح بزرگ) برای قبیلۀ سو یا لاکوتا گاو وحشی (گاومیش) را آفریده است. آنها معتقد بودند که مقام گاوهای وحشی همسطح مخلوقاتی است که خالق آنها، ویکن تانکا، آفریده است و سبب آن بود که آنها غذا و مواد لازم برای زندگی را بهدست آورند. هنگام شکار گاومیش، سرخپوستان دشتها مطمئن میشدند که به تعداد نیاز شکار میکنند زیرا شکار بیش از نیاز را توهین به ویکن تانکا و لطمه به چرخۀ عظیم زندگی میدانستند. بعد از هر نوبت شکار، سرخپوستان قلب گاومیش را به دشت برمیگرداندند تا زندگی را به گروه برگردانند و دوام آن را تضمین کنند. سرخپوستان دشتها هر قسمت از گاومیش را به طریقی خاص مصرف میکردند؛ مثلاً از زبان برای تهیه برس مو، از جمجمه در مراسم مذهبی، از دم به منزلۀ مگسکش، و از سمها برای تهیه چسب استفاده میکردند. بدون گاومیش سرخپوستان قادر به زندهماندن نبودند زیرا موادی را در اختیارشان میگذاشت که در جای دیگری از دشت پیدا نمیشد و برای زنده ماندن آنها حیاتی بود.
از بین بردن گلهها. بعد از پایان جنگ داخلی امریکا (۱۸۶۱ـ۱۸۶۵)، تعداد زیادی از امریکاییها به دشتهای بزرگ، که آن را سرزمین اجدادی خود میدانستند، روی آوردند. صنعت گلهداری توسعه یافت و راهآهن سراسری در منطقه راهاندازی شد. شکارچیان در شهرهای اطراف راهآهن، مثل شهر داج (داجسیتی)، جمع شدند و گاومیشها را کشتند. آنها در ابتدا گوشت را به شرکتهای راهآهن میفروختند تا غذای کارگران آنها را تأمین کنند. در هر صورت، بهسرعت تقاضا برای پوست گاو وحشی (گاومیش) افزایش یافت، زیرا حاصل منبع چرم مرغوب بود. استخوانهای گاو وحشی را نیز میساییدند و به شهرهای شرقی ایالات متحد امریکا میفرستادند که بهمنزلۀ کود برای حاصلخیز کردن زمین بهکار میرفت. شکارچیان، ازجمله پیشآهنگ امریکایی ویلیام کادی معروف به بیل گاوکش (بوفالو بیل)، هزارها گاو وحشی را کشتند و پول بسیاری بهدست آوردند. در ۱۸۸۰، تعداد گاو وحشی در دشتهای بزرگ از حدود ۱۳میلیون در ۱۸۵۰، به کمتر از ۱۰۰ جانور تقلیل پیدا کرد. از بین بردن گاو وحشی سیاست دولت ایالات متحد نبود، ولی بهزودی متوجه شدند که با از بین رفتن گاو وحشی سرخپوستان قادر به حمایت از خود نخواهند بود. سرخپوستان با از بین رفتن ماده اصلی زندگیشان، مجبور به تسلیم شدند و ارتش امریکا آنها را به مناطقی معیّن کوچاند.