ونیز
وِنیز (Venice)
| ونیز | |
|---|---|
| کشور | ایتالیا |
| نام فارسی | وِنیز |
| نام لاتین | Venice |
| جمعیت | 265,700 نفر |
| موقعیت | شمال شرقی ایتالیا |
| تولیدات و صنایع مهم | گردشگری، شیشه‌سازی، جواهرسازی، نساجی و قیطان‌دوزی |
| برخی بناهای مهم | کلیسای سن مارکو، برج کلیسای قرون 9 تا 16م و کاخ گوتیک قرن 14 و 15م |
| استان یا ایالت | ونیز |
(به ایتالیایی: ونتسیا[۱]) شهر، بندر، و پایگاهی دریایی بر ساحل شمال شرقی ایتالیا، با ۲۶۵,۷۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). مرکز استان ونیز و ناحیۀ وِنِتو[۲] است. این شهر قدیمی بر ستون‌هایی در جزایر پست در مردابی شور ساخته شده است و با لیدو[۳] و دیگر نوارهای کوچک خشکی در مقابل دریای آدریاتیک[۴] محافظت می‌شود. ونیز حدود ۱۵۰ آبراه با حدود ۴۰۰ پل دارد. صرف‌نظر از گردشگری (سالانه ۸ میلیون گردشگر به این شهر می‌آیند)، صنایع آن عبارت‌اند از شیشه‌سازی، جواهرسازی، نساجی، و قیطان‌دوزی. ونیز از قرن ۱۰م جمهوری مستقل تجاری بود که قاضی ارشد بر آن حکومت می‌کرد. همچنین از مراکز رنسانس ایتالیا بود. مرکز اولیۀ چاپ نیز به‌شمار می‌‌رود؛ ۱۵ درصد از همۀ کتاب‌های چاپی تا پیش از ۱۵۰۰م در ونیز چاپ شده‌اند. ونیز و حومۀ صنعتی آن، مستره[۵]، اکنون با پُل‌های جاده‌ای و راهآهن به سرزمین اصلی[۶] متصل شده‌اند. کانال بزرگ[۷]، این شهر را تقسیم کرده و پل ریالتو[۸] بر فراز آن ساخته شده است، رفت‌وآمد با گوندولای سنتی (کرجی ونیزی) یا اتوبوس آبی صورت می‌گیرد. کلیسای جامع بیزانسی قرن ۱۱م سن مارکو۹، برج کلیسای قرون [۹] تا ۱۶م (بازسازی‌شده در ۱۹۰۲)، و کاخ گوتیک قرن ۱۴ و ۱۵م قاضی ارشد در میدان سان مارکو[۱۰] قرار دارند، که با یک پل قرن ۱۷ به زندان سابق متصل است. هنرمندان مکتب ونیز[۱۱] عبارت‌اند از بلینی[۱۲]، کارپاجو[۱۳]، جورجونه[۱۴]، تیسین[۱۵]، تینتورِتّو[۱۶]، و ورونزه[۱۷]. جشنوارۀ ونیز هر سال در پایان فوریه با لباس‌ها و نقاب‌های باشکوه برگزار می‌شود. سالن اوپرای ونیز، که یکی از زیباترین ساختمان‌های شهر بود، در آتش‌سوزی ژانویۀ ۱۹۹۶ سوخت. در ۱۹۹۱، ارنستو کانالِ[۱۸] باستان‌شناس ثابت کرد که ونیز را رومی‌ها در قرن اول م بنا کردند. در قرن ۱۰م به جمهوری ثروتمند مستقل تبدیل شد، که وسعت آن در اواسط قرن ۱۵م تا آلپ گسترش یافت و کرت[۱۹] را نیز شامل می‌شد. ونیز به شکست امپراتوری عثمانی[۲۰] در نبرد دریایی لپانتو[۲۱] (۱۵۷۱) کمک کرد، اما ناپلئون اول در ۱۷۹۷ این جمهوری را سرنگون کرد. ونیز در ۱۸۱۵ به اتریش تعلق یافت، اما در ۱۸۶۶ بخشی از کشور پادشاهی ایتالیا شد. در مرکز ونیز میدان سان مارکو قرار دارد. کلیسای سن مارکو با پنج گنبد از مرمر و موزاییک ساخته شده است و چهار اسب برنزی یونانی (قرن ۳ یا ۴م) دارد. برج ساعت ونیز در ۱۴۹۶م ساخته شد و موزۀ آن دارای مجموعۀ ارزشمندی از عتیقه‌هاست. در جنوب کلیسای جامع، ستونی با تندیس برنزی شیر سن مارکو از قرن ۶م قرار دارد. کلیساهای متعدد این شهر تزیینات و نقاشی‌های زیبایی دارند. در نگارخانۀ این شهر مجموعه‌هایی از آثار نقاشان ونیزی نگهداری می‌شود.