روی

روی (zinc)
عنصری فلزی، به‌رنگ سفید مایل به آبی، شکننده و سخت، با نماد Zn، عدد اتمی ۳۰، و جرم اتمی نسبی ۶۵.۳۷. کانی اصلی آن اسفالریت یا زینک‌بلند (سولفید روی، Zns) است. روی در دمای معمولی شدیداً تحت تأثیر رطوبت و هوا قرار می‌گیرد. عمدتاً برای ساخت آلیاژهایی نظیر برنج؛ پوشش‌دهی فلزات، ازجمله در آهن گالوانیزه؛ و ساخت باطری‌ها به‌کار می‌رود. اکسید روی ترکیبی است که از آن در پمادها، ازجمله در پمادهای سوختگی، و نیز در وسایل آرایشی، رنگ‌ها، شیشه، و جوهرهای چاپ استفاده می‌کنند. روی عنصری ضروری برای حیات بیشتر حیوانات است. بدن انسان، پس از گذراندن دورۀ رشد، حاوی دو تا سه گرم روی است. بیشتر از ۳۰۰ نوع آنزیمِ حاوی روی نیز شناخته شده است. از عصر برنز تاکنون، روی جزیی از آلیاژ برنج بوده است، ولی تا قرن ۱۶، اروپاییان آن را به‌منزلۀ فلزی جداگانه نمی‌شناختند. شیمی‌دان آلمانی، آندرآس زیگموند مارگراف (‌۱۷۰۹‌ـ‌۱۷۸۲)، آن را در ۱۷۴۶ جداسازی کرد. صنعت روی در اروپا سالانه حدود ‌۸۰هزار تُن ضایعات روی تولید می‌کند.

 

---