اسپیک، جان (۱۸۲۷ـ۱۸۶۴)
اِسْپیک، جان (۱۸۲۷ـ۱۸۶۴)(Speke, John)
| جان اسپیک John Speke | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۲۷م |
| درگذشت | ۱۸۶۴م |
| ملیت | بریتانیایی |
| شغل و تخصص اصلی | جهانگرد |
| شغل و تخصص های دیگر | کاشف |
| آثار | خاطرات کشف سرچشمه نیل |
| گروه مقاله | جهانگردی |
کاشف بریتانیایی. نخستین اروپایی بود که دریاچۀ ویکتوریا[۱] را مشاهده کرد و دریافت که سرچشمۀ اصلی رود نیل است. در خانواده‌ای ثروتمند زاده شد. در ۱۷سالگی به ارتش بریتانیا در هند پیوست و در چندین نبرد شرکت کرد. در هیمالیا[۲] و تبت[۳] به گردآوری گونه‌های حیوانی پرداخت و در ۱۸۵۴ رهسپار افریقا شد. بر سر راهش در عدن[۴]، واقع در یمن کنونی، با ریچارد فرانسیس برتون[۵] ملاقات کرد و آن دو تصمیم گرفتند به سومالی بروند. اسپیک پس از برتون به سومالی رسید و اندک‌زمانی بعد، هر دو سیاح در حملۀ سومالیایی‌ها[۶] زخمی شدند. اسپیک پس از بهبودی، در جنگ کریمه[۷] (۱۸۵۳ـ۱۸۵۶) شرکت کرد و سپس با برتون در افریقای استوایی به جست‌وجو برای یافتن سرچشمۀ نیل پرداخت. در ژوئن ۱۸۵۷، اسپیک و برتون جزیرۀ زنگبار[۸] را به‌قصد مناطق داخلی افریقای شرقی ترک کردند و در فوریۀ ۱۸۵۸ به دریاچۀ تانگانیکا[۹] رسیدند. اسپیک پس از دریافت خبرهایی دربارۀ وجود دریاچه‌ای بزرگ در شمال، به تنهایی رهسپار سفر شد و دریاچه‌ای را یافت که آن را ویکتوریا نیانزا[۱۰] (دریاچۀ ویکتوریا)، برگرفته از نام ملکۀ انگلستان، نامید و اعلام کرد که این دریاچه سرچشمۀ رود نیل است. اسپیک بار دیگر در ۱۸۶۰ به افریقای شرقی بازگشت و در ۱۸۶۱ به دریاچۀ ویکتوریا رسید. این‌بار از غرب دریاچه تا کشور پادشاهی بوگاندا[۱۱] به اکتشاف پرداخت. اسپیک در ۱۸۶۲ در شمال دریاچه، آبشارهایی را مشاهده کرد که رود نیل از آن‌ها جاری می‌شود و آن را آبشار ریپون[۱۲] برگرفته از نام رئیس انجمن سلطنتی جغرافی[۱۳]، نامید. ازجمله آثار اوست: خاطرات کشف سرچشمۀ نیل[۱۴] (۱۸۶۳) و آنچه به کشف سرچشمه نیل انجامید[۱۵](۱۸۶۴).