افسوس
اِفِسوس (Ephesus)
بندر باستانی یونانی در آسیای صغیر، مرکز یونانیان ایونی[۱]. معبد آرتمیس[۲] آن‌جا را گوت[۳]ها ویران کردند (۲۶۲م). اِفِسوس که اکنون در ترکیه قرار دارد، از بزرگ‌ترین مکان‌های باستانی جهان است. پولُس حواری[۴] از آن‌جا دیدار کرد و مکتوبی برای مسیحیان آن منطقه نوشت. جمعیت اِفِسوس در قرن ۲م ۳۰۰هزار نفر بود. اِفِسوس در دوران حکومت سلاجقۀ روم نیز به حیات مدنی خود ادامه داد؛ تا آن که متروک شد.