اردبیل، استان
اَردبیل، استان
| اردبیل، استان | |
|---|---|
| کشور | ایران |
| جمعیت | ۱,۲۲۵,۳۴۸ نفر (۱۳۸۵ش) |
| موقعیت | شمال غربی ایران - جنوب جمهوری آذربایجان، غرب جمهوری آذربایجان و استان گیلان، شمال استان زنجان، و شرق استان آذربایجان شرقی |
| مرکز | اردبیل |
| تعداد شهرستان‌ها | ۹ |
| تعداد بخش ها | ۲۵ |
| شهرهای مهم | خلخال، مشگین‌شهر، نمین، گرمی و پارس‌آباد |
| کوه‌های استان | کوه سبلان (۴,۸۱۱ متر)، آقداغ (۳,۳۰۳ متر)، بقرو‌داغ (۳,۱۹۷ متر)، و حصار بلاغی (۲,۹۰۴ متر) |
| رودهای استان | ارس، بالهارود، قره‌سو، سنگورچای، و قزل‌اوزن |
| اقلیم | نواحی شمالی یا دشت مغان نسبتاً گرم و خشک - نواحی مرتفع مرکزی و جنوبی سرد و نسبتاً پرباران |
| تولیدات و صنایع مهم | فرآورده‌های کشاورزی: غلات و پنبه، میوه، خشکبار، صیفی‌جات و سبزی، چغندرقند، توتون، انگور، و سیب - فرآورده‌های دامی: لبنیات و گوشت - فرآرده‌های صنعتی: فرش و قالی، مصالح ساختمانی، نساجی، قند و شکر، و مواد غذایی |
واقع در شرق آذربایجانِ ایران و در شمال غربی ایران. از شمال به جمهوری آذربایجان، از شرق به جمهوری آذربایجان و استان گیلان، از جنوب به استان زنجان، و از غرب به استان آذربایجان شرقی محدود است. غیر از بخش کوچکی از نواحی شمالی، که به دشت مغان معروف است، بقیۀ اراضی استان اردبیل کوهستانی است. نواحی جنوب و جنوب غربی آن مرتفع‌ترین مناطق این استان و نواحی شمالی پست‌ترین بخش آن است. کوه سبلان، با ارتفاع ۴,۸۱۱ متر، مرتفع‌ترین نقطۀ این استان است و کوه‌های آقداغ (۳,۳۰۳ متر)، بقرو‌داغ (۳,۱۹۷ متر)، و حصار بلاغی (۲,۹۰۴ متر) از دیگر کوه‌های مرتفع این سرزمین‌اند. رودخانۀ ارس، که پرآب‌ترین رودخانۀ این استان است، بخشی از مرز شمالی آن با جمهوری آذربایجان و رودخانۀ بالهارود نیز بخش دیگری از مرز این استان و جمهوری آذربایجان را پدید می‌آورد. افزون بر رودهای نامبرده، که اهمیت ویژه‌ای دارند، رودخانه‌های قره‌سو، سنگورچای، و قزل‌اوزن نیز از دیگر رودهای مهم این استان محسوب می‌شوند. استان اردبیل از نظر بارندگی جزو نواحی پر‌آب ایران است و دریاچۀ نور یا نئور، که در دامنۀ غربی کوه حصار بلاغی، در ۳۷کیلومتری جنوب شرقی شهر اردبیل واقع است، همراه با کوه زیبا و پوشیده از برف سبلان از مهم‌ترین عوارض طبیعی آن محسوب می‌شوند. اقلیم آن در نواحی شمالی یا دشت مغان نسبتاً گرم و خشک است و برعکس نواحی مرتفع مرکزی و جنوبی آب و هوایی سرد و نسبتاً پرباران دارد. استان اردبیل با ۱,۲۲۵,۳۴۸ نفر جمعیت (۱۳۸۵) از نُه شهرستان و ۲۵ بخش با مرکزیت اداری شهر اردبیل تشکیل شده است و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از خلخال، مشگین‌شهر، نمین، گرمی، و پارس‌آباد. استان اردبیل سرزمینی کشاورزی است و فرآورده‌های کشاورزی آن عبارت‌اند از غلات و پنبه (به‌ویژه در دشت مغان)، میوه، خشکبار، صیفی‌جات و سبزی، چغندرقند، توتون، انگور، و سیب. لبنیات و گوشت از فرآورده‌های مهم دامی آن و فرش و قالی، مصالح ساختمانی، نساجی، قند و شکر، و مواد غذایی از فرآورده‌های صنعتی آن است. گردشگری نیز بخشی از فعالیت‌های اقتصادی این استان محسوب می‌شود.