شوش، محوطه باستانی
شوش، محوطۀ باستانی
بقایای باستانی شهر شوش، کهن‌ترین شهر شناخت‌شدۀ جهان. قدمت آن به ۴هزار سال پ‌م می‌رسد. بیش از ۴۰۰ هکتار وسعت دارد. شوش کلمه‌ای است عیلامی که در تورات به شکل شوشان یا شوشَن و در منابع اسلامی سوس ضبط شده است. اولین‌بار خاخام بِنیامین بن جَنّاح درخلال سفر سال‌های ۱۱۶۳ تا ۱۱۷۳م خود، با بررسی آن‌جا دریافت که این ویرانه‌ها و اطلال همان شوشان تورات است. محوطۀ باستانی شوش مهد تمدن عیلامی است. رودخانه‌های شائور (شاهور) و دِز، از کهن‌ترین ایام، شوش و پیرامون آن را آبیاری کرده‌اند. شوش در دوران شاهان هخامنشی پایتخت آن‌ها بود. آثار باستانی شوش عبارت‌اند از تپۀ باستانی آکروپل، کاخ اردشیر هخامنشی دوم با نام کاخ شائور، مقبرۀ دانیال نبی، شهر صنعتگران یا پیشه‌وران، کاخ آپادانای شوش، شهر شاهی و نیز قلعۀ نوساختۀ فرانسویان. قلعۀ فرانسویان را هیئت باستان‌شناسی فرانسه در ۱۸۷۹م با آجرهای کتیبه‌دار عیلامی ساخته است. قلعۀ نو را فرانسویان برای سکونت خود برپا کردند. این بنا قلعۀ شوش و قلعۀ دمورگان نیز نامیده می‌شود و از ۱۳۵۱ محل موزۀ شوش است. کاوش‌های شوش را اولین بار ویلیام کِنِت لُفتوس انگلیسی در ۱۸۵۱م آغاز کرد و سپس هیئت‌های فرانسوی دیولافوا، دِمورگان، دومَکنِم، گیرِشمن و ژان پرو تا ۱۹۷۹م ادامه دادند و از آن پس هیئت‌های ایرانی به کاوش پرداخته‌اند. نيز ← سوزیانا، فرهنگ‌های پیشا تاریخی