الیزابت لوفتوس
الیزابت لوفتوس (1944- )
| الیزابت لوفتوس (Elizabeth F. Loftus) | |
|---|---|
| زادروز |
لس‌آنجلس،امریکا 1944م |
| ملیت | امریکایی |
| نام‌های دیگر | الیزابت فیشمن |
| تحصیلات و محل تحصیل | اخذ مدرک کارشناسی در رشته‌های ریاضیات و روانشناسی از دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس در 1966. اخذ مدرک کارشناسی ارشد در 1967 و دکترا در 1970. (هر دو در رشتۀ روان‌شناسیِ ریاضی و هر دو از دانشگاه استنفورد) |
| شغل و تخصص اصلی | روان‌شناس شناختی |
| شغل و تخصص های دیگر | استاد برجستۀ علوم روان‌شناختی، جرم‌شناسی، قانون و جامعه، علوم‌شناختی و حقوق دانشگاه استنفورد |
| آثار | شهادت شهود عینی |
| گروه مقاله | روانشناسی و روانپزشکی |
| خویشاوندان سرشناس | جفری لوفتوس روان‌شناس (همسر) |
| جوایز و افتخارات | اخذ رتبۀ پنجاه و هشتم تأثیرگذارترین محققان روان‌شناختی قرن بیستم- دریافت دکترای افتخاریِ حقوق در 1994 از سوی دانشگاهی در نیویورک به سبب تأثیر کارهایش در حقوق و دادگاه‌ها |
(Elizabeth F. Loftus)
(نام اصلی: الیزابت فیشمن[۱]) روان‌شناسِ شناختی[۲] و متخصص در عملکرد حافظۀ انسان. او که تحقیقات گسترده‌ای در مورد قابلیتِ انعطافِ حافظه و تأثیر اطلاعات نادرست بر حافظۀ شاهدان عینی انجام داده، معتقد است که حافظه می‌تواند به‌راحتی تسلیم قدرت تلقین شود. به اعتقاد او، شهادت شاهد عینی می‌تواند نامطمئن باشد و تحت تأثیر عواملی همچون نوع بیانِ پرسش‌ها و واژه‌های به‌کار گرفته‌شده توسط دادگاه قرار بگیرد. الیزابت لوفتوس به‌شدت دل‌مشغول به‌کار‌گیری تحقیقاتش برای موارد قانونی بوده و در موارد مختلف، در خصوص ماهیت حافظۀ شاهد عینی به دادگاه‌ها مشاوره داده است.
او در 16 اکتبر 1944 در لس‌آنجلس[۳] امریکا زاده شد. پدر و مادرش، سیدنی و ربکا فیشمن بودند. پدرش پزشک و مادرش کتابدار بود. او در شهرک بِل‌اِر[۴]، واقع در لس‌آنجلس امریکا، بزرگ شد. مدرک کارشناسی خود را در رشته‌های ریاضیات و روانشناسی از دانشگاه کالیفرنیا[۵]، لس‌آنجلس، در 1966 گرفت. مدرک کارشناسی ارشد را در 1967 و دکترایش را در 1970 اخذ کرد (هر دو در رشتۀ روان‌شناسیِ ریاضی[۶] و هر دو از دانشگاه استنفورد[۷]). او استاد برجستۀ علوم روان‌شناختی، جرم‌شناسی، قانون و جامعه، علوم‌شناختی و حقوق در دانشگاه استنفورد است. او در سال 1968 با جفری لوفتوسِ روان‌شناس ازدواج کرد و در 1991 از او جدا شد. آن‌ها فرزندی نداشتند.
طبق فهرست منتشرشده در مجلۀ علمیِ انجمن روانشناسی امریکا[۸] در سال 2002، او رتبۀ پنجاه و هشتم تأثیرگذارترین محققان روان‌شناختی قرن بیستم را به خود اختصاص داده است. او در این فهرست، بالاترین رتبه را در میان زنان داراست.
وقتی لوفتوس 14 ساله بود، مادرش غرق شد. سال‌ها بعد به او گفته شد که الیزابت نخستین فردی بوده که جسد مادرش را در استخر پیدا کرده است. پس از شنیدن این حرف، او احساس کرده بود که تصاویر واضحی از آن اتفاق و پیدا کردن جسد مادرش در استخر را در ذهن خود دارد؛ اما پس از مدتی، به او گفته شد که نفر اولی که جسد غرق شدۀ مادرش را پیدا کرده، در واقع خاله‌اش بوده است و نه او. سوال او این بود که چگونه حافظه‌اش توانسته بود این تصاویر خیالی را به‌وضوح و همچون تصاویری واقعی بسازد؟ همین تجربه‌ی زیسته، یکی از عواملی بود که باعث شد الیزابت کار حرفه‌ای خود را وقف مطالعه روی حافظه و اشتباهات آن کند.
در سال 1994، دانشگاهی در نیویورک به سبب تأثیر کارهایش بر حقوق و عملکرد دادگاه‌ها، به او دکترای افتخاریِ حقوق اعطا کرد.
از جمله کتاب‌های اوست: شهادت شهود عینی[۹]