توریچلی، اوانجلیستا (۱۶۰۸ـ۱۶۴۷)

توریچِلّی، اِوانْجِلیستا (۱۶۰۸ـ۱۶۴۷)(Torricelli, Evangelista)

فیزیک‌دان ایتالیایی. وجود فشار جوّ را نشان داد و فشارسنج جیوه‌ای را در ۱۶۴۴ ابداع کرد. در ۱۶۴۳، لولۀ شیشه‌ای بلندی را که یک سر آن بسته بود، از جیوه پر کرد و آن را به‌صورت واژگون در ظرفی محتوی جیوه نگه‌ داشت. فشار جوّ، سبب شد که ستونی از جیوه در لوله تا ارتفاع ۷۶ سانتی‌متر نگاه داشته شود و فضای بالای جیوه، خلأ شد. این‌که ارتفاع ستون جیوه از روزی به روز دیگر اندکی تغییر می‌کرد، او را به این نتیجه رسانید که این امر ناشی از متغیر‌بودن فشار جوّ است. توریچلی در فائنتسا زاده شد، و در کالج ساپیئنتسا، در رُم، درس خواند. گالیله هنگامی‌که اثر توریچلّی دربارۀ حرکت را خواند، او را به دانشگاه فلورانس دعوت کرد. توریچلی سه ماه، تا زمان مرگ گالیله، منشی او بود. از ۱۶۴۲ به بعد، توریچلی استاد ریاضی دانشگاه فلورانس شد.

---