حکمی، یحیی زکریا

حکمی، یحیی زکریا ( -1934م) Yahya Zakaria Al-Hakami

دولتمرد یمنی. در اواخر دهه‌ی 1860م در قبیله‌ی حکم به دنیا آمد. وی بزرگ خاندانی مشهور بود که در صبیا، جیزان، ابی‌عریش و مناطق نزدیک به آن در تهامه و کوه‌های شرق آن، به بازرگانی و صادرات و واردات اشتغال داشتند. زمانی که دولت ادریسی‌ها در صبیا برپا شد، یحیی زکریا بنا به اسباب دینی و سیاسی از آن حمایت کرد. ادریسی‌ها هم که رهبران صوفیه بودند، به مرور زمان در این منطقه نفوذی قوی در میان قبایل پیدا کردند. محمدعلی ادریسی زمینه‌ی تبدیل قدرت دینی‌اش را به قدرتی سیاسی، از طریق ایجاد پیمان مصالحه میان قبایل متنازع (به ویژه میان صبیا و جعافره که کنترل بندر فوز الجعافره را در دست داشتند) فراهم آورد. وی با سلسله مصالحه‌هایی که میان قبایل ایجاد کرد، توانست امنیت و ثبات بیاورد، نیروهای قبایل را به سوی اهدافی برتر سوق دهد، از گرفتار شدن در جنگ‌های فیمابین نجات دهد و آنها را پیرامون پروژه‌ی تأسیس دولتی با شعار امر به معروف و نهی از منکر و تحقق عدالت و با هدف ایجاد ثبات و شکوفایی اقتصادی و تبادل تجاری با خارج گرد هم آورد. از این رو طبیعی بود که یحیی زکریا از دولت ادریسی‌ها حمایت کند. وی از شخصیت‌هایی بود که پای‌بندی به توافقات میان قبایل را تضمین کردند. با توجه به نقشی که حکمی در تحقق صلح و استقرار و رونق تجارت ایفا کرد، از سوی محمدعلی ادریسی به وزارت داخله‌ی دولت ادریسیان (با پایتختی صبیا) منصوب شد. پس از مرگ محمدعلی، یحیی زکریا به همکاری با فرزندش، علی بن محمد، ادامه داد و همچنان بر منصب خود ابقا شد. پس از درگیری میان علی بن محمد و مصطفی ادریسی بر سر حکومت، یحیی زکریا از هیچ‌کدام جانب‌داری نکرد. به همین دلیل به فرمان علی بن محمد به عدن تبعید شد. پس از شکست علی بن محمد در برابر ارتش امام یحیی حمیدالدین، و اجبار او به کناره‌گیری به نفع عمویش، حسن بن علی، یحیی زکریا به صبیا بازگشت، اما دیگر وارد کار سیاسی نشد. پس از آن که نیروهای سعودی مناطق تحت حاکمیت ادریسی‌ها را اشغال کردند، حکمی همراه خانواده‌اش به منطقه‌ی بنی‌یوس در بلاد اسلم و در ناحیه‌ی محابشة رفت و تا زمان مرگ همان‌جا زیست.

---