جاماییکا
جامائیکا (Jamaica)
| جاماییکا | |
|---|---|
| نام فارسی | جامائیکا |
| نام لاتین | Jamaica |
| نظام سیاسی | فرمانداری کل |
| جمعیت | ۲,۷۰۵,۸۲۷ نفر |
| موقعیت | حاشیۀ جنوب شرقی دریای کارائیب |
| پایتخت | کینگستون |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۲۴۶.۲ |
| رشد سالانه (درصد) | ۰.۵ |
| شهرهای اصلی | کینگستون، اِسپَنیش تاون، مِی‌پِن، مَندِویل، مونتِگو بِی |
| زبان | انگلیسی |
| دین | مسیحیت |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۱۰,۹۹۰ |
موقعیت. کشورـ‌جزیرۀ[۱] جامائیکا در حاشیۀ جنوب شرقی دریای کارائیب، در جنوب کوبا و در غرب کشور هائیتی جا دارد. مساحت این کشور ۱۰,۹۹۰ کیلومتر مربع و پایتخت آن شهر کینگستون[۲] است.
سیمای طبیعی. جامائیکا در مجمع‌الجزایر هند غربی و در ۱۵۳کیلومتری جنوب کشور کوبا قرار دارد. جزیره‌ای است کوهستانی که حداکثر درازای آن از شرق به غرب ۲۳۵ کیلومتر و پهنای آن حداکثر ۸۰ کیلومتر است. سواحل جنوبی آن جلگه‌هایی پست است و ارتفاع کوه‌های آن، که از شرق به غرب گسترده‌اند، در بخش شرقی جزیره به حداکثر می‌رسد. کوه بلو مانتن پیک[۳]، با ارتفاع ۲,۲۵۶ متر، در همین بخش قرار دارد. رودخانه‌های متعدد و کوتاهی در این جزیره جریان دارند که مین‌یو[۴]، بِلَک[۵]، و گریت[۶] از آن جمله‌اند. کرانه‌های این جزیره، که طول آن مجموعاً به ۱,۰۲۲ کیلومتر می‌رسد، در شمال تقریباً یکنواخت و عاری از عارضه است و کرانه‌های جنوبی آن از خلیجک‌ها، خورها، و شبه‌جزیره‌های متعددی تشکیل شده است. مهم‌ترین عوارض سواحل جنوبی این کشور عبارت‌اند از خلیجک‌های کینگستون، پورتلند[۷]، بلوفید، و نیز شبه‌جزیرۀ پورتلند. کشور جامائیکا جزیره‌ای سبز و خرم و آباد است و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از کینگستون، اِسپَنیش تاون[۸]، مِی‌پِن[۹]، مَندِویل[۱۰]، و مونتِگو بِی[۱۱]. اقلیم جامائیکا بسیار گرم و مرطوب است و دمای هوا، در سراسر سال تقریباً ثابت و بدون نوسان است. جلگه‌های ساحلی گرم‌تر از نواحی کوهستانی است و وزش نسیم دریا به اعتدال و تحمّل‌پذیری آن کمک می‌کند. بارندگی در سراسر جزیره فراوان و متفاوت است و در اردیبهشت و نیز از مرداد تا آبان به بیشترین حد خود می‌رسد. میانگین دمای شهر کینگستون در دی‌ماه ۲۴.۴ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۲۷.۲درجۀ سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۸۰۰ میلی‌متر است. این کشور در مسیر پدیدۀ ویرانگر توفند[۱۲] قرار دارد و از آسیب‌پذیرترین نواحی دریای کارائیب است. در حدود شانزده درصد از مساحت این کشور را جنگل فراگرفته و قطع درختان و روند جنگل‌زدایی حیات وحش و محیط زیست آن را تهدید می‌کند؛ این کشور بیشترین میزان جنگل‌زدایی[۱۳] را در جهان داراست.
اقتصاد. اگرچه کشاورزی نقش مهم پیشین خود را از‌دست داده است ولی هنوز یکی از پایه‌های اقتصاد جامائیکا محسوب می‌شود و نیشکر و موز همچنان از اقلام مهم صادراتی این کشورند. علاوه‌بر آن قهوه، کاکائو، فلفل، زنجبیل، سیب‌زمینی هندی، نارگیل، مرکبات و میوه نیز در ردیف فرآورده‌های مهم کشاورزی جامائیکا قرار دارند. این سرزمین سومین تولیدکنندۀ بوکسیت جهان است و رُس سرامیک‌سازی، مرمر، سیلیس، و سنگ گچ از دیگر منابع زیرزمینی و سودآور آن محسوب می‌شوند. جامائیکا در زمینۀ دامداری وضعیت نسبتاً خوبی دارد و گاو، گوسفند، بز، خوک، و ماکیان ازجمله دام‌های این سرزمین است؛ فرآورده‌های دامی و لبنی نیز در اقتصاد این کشور جایگاه شایان توجهی دارد. مساحت جنگل‌های این کشور ۱۷۵هزار هکتار است. روند سالانۀ جنگل‌زدایی آن تقریباً هفت درصد است که بعد از لبنان در این زمینه دومین کشور محسوب می‌شود. حجم چوب تولیدشدۀ آن به حدود ۳۴۳هزار متر مکعب می‌رسد. تولید آلومینیم، سیمان، شکر، آرد، ملاس، کود، شیر کندانسه (تغلیظ‌شده) بلغور ذرت، روغن خوراکی، نفت تصفیه‌شده، و سیگار فعالیت‌های صنعتی آن را تشکیل می‌دهند.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر کشور جامائیکا فرمانداری کل است و فرماندار کل را ملکۀ انگلستان با مشورت و توصیۀ نخست‌وزیر منصوب می‌کند. او با دستیاری مشاوران ویژۀ خود، که از شش عضو منصوب تشکیل شده‌اند، و نیز با هم‌یاری مجلس نمایندگان و مجلس سنا، کشور را اداره می‌کند. ۶۰ عضو مجلس نمایندگان را مردم برای یک دورۀ پنج‌ساله انتخاب می‌کنند. از ۲۱ سناتور سیزده تن به توصیۀ نخست‌وزیر و هشت تن به انتخاب رهبر حزب مخالف، و با تصویب فرماندار کل و برای یک دورۀ پنج‌ساله منصوب می‌شوند و رهبر حزب اکثریت سمت نخست‌وزیری و تشکیل هیئت دولت را عهده‌دار است.
مردم و تاریخ. جمعیت جامائیکا حدود ۲,۷۰۵,۸۲۷ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به ۲۴۶.۲ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد و رشد سالانۀ جمعیت آن ۰.۵ درصد است. سیاهان افریقایی‌تبار با ۷۶.۳ درصد، اکثریت قومی این کشور را تشکیل می‌دهند. در حدود ۵۶ درصد از آنان مسیحیان پروتستان‌اند و ۵۲ درصد از مردم در شهرها زندگی می‌کنند. زبان رسمی آنان انگلیسی است. آراواک‌ها جزو نخستین ساکنان این جزیره‌اند و جامائیکا، یا به زبان آنان زامائیکا، به مفهوم سرزمین رودخانه‌ها و چشمه‌سارها و آب فراوان است. کریستوف کلمب در ۱۴۹۴م برای بار دوم، به این جزیره وارد شد و پس از آن اسپانیایی‌ها از ۱۵۰۹ تا ۱۶۵۵، که جامائیکا به‌تصرف انگلیسی‌ها درآمد، آن را در اختیار داشتند. انگلیسی‌ها کشتزارهای وسیع نیشکر در این سرزمین احداث و با یاری ۲۰۰هزار بردۀ افریقایی آن‌جا را اداره کردند. جنبش‌های آزادی‌خواهی و تأسیس اتحادیه‌های کارگری، که ره‌آورد نهضت‌های اواخر قرن ۱۹ و الغای برده‌داری بود، پایه‌گذار استقلال کشور جامائیکا شد و موجب گردید تا این کشور در ۱۹۳۰ به خودمختاری داخلی دست یابد. کشور مذکور در ۶ اوت ۱۹۶۲ به استقلال کامل رسید و به‌عضویت جامعۀ کشورهای مشترک‌المنافع بریتانیا درآمد.