جنبش مقاومت ملی یمن
جنبش مقاومت ملی یمن
سازمانی شبه‌نظامی در صنعاء، طی نیمه‌ی دوم دهه‌ی 1960 تا اواسط دهه‌ی 1970م. متشکل از داوطلبان غیرنظامی و با هدف ایستادگی در برابر هجوم نیروهای نظام سرنگون شده‌ی پادشاهی حمیدالدین در سال 1967 تأسیس شد. این نیروها که در خارج از صنعاء و تحت فرماندهی امام احمد حمیدالدین سازماندهی شده بودند به هدف بازگرداندن نظام پادشاهی، به پایتخت یمن (صنعاء) هجوم بردند و نظام نوپای جمهوری را در معرض سقوط قرار دادند. حمله‌ی سلطنت‌طلب‌ها هم‌زمان با عقب‌نشینی نیروهای مصری از یمن و توقف کمک عربستان سعودی به خاندان پادشاهی حمیدالدین (که خود نتیجه‌ی مستقیم توافق اوت 1967 میان مصر و عربستان سعودی بود) انجام شد.
هسته‌های اولیه‌ی جنبش مقاومت ملی یمن با اقدامات شخصیت‌ها و گرایش‌های سیاسی هواداران نظام جمهوری شکل گرفت. رهبران غیرنظامی این جنبش، نمایندگان جریان‌های ملی و ناسیونالیست چپ و نمایندگان انجمن‌های صنفی کارگری و دانشجویی بودند و شاخه‌های آن در برخی استان‌های یمن تحت فرماندهی مرکزی صنعاء تأسیس شد. دولت جمهوری یمن در ابتدا با تشکیل جنبش چندان موافق نبود. هنگامی که نیروهای دولت پادشاهی در نوامبر 1967 به حومه‌ی صنعا رسیدند و راه ارتباط زمینی این شهر با دیگر شهرها را قطع کردند، فرماندهی کل نیروهای مسلح در دسامبر همان سال، به این جنبش رسمیت داد و در کنار رهبری غیرنظامی تشکیلات، فرماندهی نظامی برای آن مقرر کرد و برای آموزش نظامی و مسلح کردن این نیروها اقدام نمود. در جریان محاصره‌ی هفتادروزه‌ی صنعاء وظیفه‌ی نظارت بر توزیع مواد غذایی، حراست از اماکن عمومی و مبارزه با موج شایعات برعهده‌ی این سازمان قرار گرفت. علاوه بر این نیروهای آموزش‌دیده‌ی سازمان در میدان‌های جنگ به کمک ارتش شتافتند. در عرصه‌ی سیاسی و تبلیغاتی نیز این جنبش در بسیج افکار عمومی نقش ویژه‌ای داشت و توانست گروه‌های مردد را به صف جمهوری‌خواهان بکشاند. پس از شکست محاصره‌ی صنعاء و بازشدن راه حدیده در فوریه 1968، سرنوشت جنبش مقاومت محل اختلاف جمهوری‌خواهان شد. نیروهای مقاومت ملی مخالف تعامل سیاسی با سلطنت‌طلبانی بودند که هجوم اول آن‌ها به صنعاء شکست خورده بود، اما رهبران نظام جمهوری خواستار مصالحه بودند و همین امر به اختلاف و درگیری‌های محدود میان نیروهای مقاومت ملی و نیروهای ارتش جمهوری یمن شد. در مارس 1968م دولت سازمان مقاومت ملی را منحل اعلام کرد، اما بخشی از نیروهای مقاومت از پذیرش این تصمیم سرباز زدند و پس از عقد قرارداد مصالحه در جده (1970) به عنوان بخشی از اپوزیسیون سیاسی موجودیت خود را حفظ کردند. در ژوئیه 1971 گروهی از جوانان نظامی و غیرنظامی با انشعاب از جنبش مقاومت ملی تشکلی را تحت عنوان سازمان مقاومت انقلابی یمن، با شعار تغییرات سیاسی همه‌جانبه و با برنامه‌ای رادیکال و سیاسی، در مخالفت با دولت به راه انداختند. در 1976 این گروه به عنوان تشکلی چپ و ناسیونالیست به جبهه‌ی ملی دموکراتیک معارض در استان‌های شمالی یمن پیوست. در دسامبر 1978 این سازمان همراه با چهار تشکل سیاسی دیگر حزب وحدت ملی یمن را پدید آوردند و حزب وحدت ملی یمن نیز در 1979 با حزب حاکم در یمن جنوبی تحت عنوان حزب سوسیالیست یمن ادغام شد.