مهری، زبان

مهری، زبان (یمن)

زبان یا گویشی در برخی از مناطق یمن. در استان مهره، جزیره‌ی سقطری و ظفار یمن رواج دارد و کسانی که بدان سخن می‌گویند را مهریت می‌گویند. این زبان با سه گویش مهری، سقطری و شحری یکی از زبان‌های قدیمی باقی‌مانده‌ی عربی جنوب جزیره‌العرب است. مهری از خانواده‌ی زبان‌های سامی است و همراه زبان یمنی قدیم، زبان جعز و زبان عربی محض، مجموعه‌ی زبان‌های جنوبیِ گروه زبان‌های جزیره‌العرب را تشکیل می‌دهند. در مقابل، زبان‌های اکدی، آرامی و کنعانی زبان‌های شمالی جزیره‌العربند. با این که زبان یمنی قدیم از میان رفته و چیزی از آن جز از طریق کتیبه‌های یافته شده نمی‌دانیم، اما زبان مهری همچنان با سه گویش اصلی‌اش زنده است. با این حال، این زبان تدوین نشده و تنها روایت شفاهی آن جریان دارد. از گویش‌های مهری، شحری در میان اهالی مناطق کوهستانی رواج دارد. این گویش به شهر بندری شحر منسوب نیست، بلکه از کلمه‌ی شیر اخذ شده که در زبان گویشوران شحری به معنای کوه است. ساکنان جزیره‌ی کوریاموریا نیز به این لهجه سخن می‌گویند و مردم سقطری نیز زبان خود را شحر می‌دانند. اما نام مجموعه‌ی این لهجه‌ها، زبان مهری است. حسن بن احمد همدانی در قرن چهاردهم هجری زبان اهل شحر را زبانی گنگ و شبیه زبان عجم خوانده است.

از چند دهه‌ی پیش تلاش‌هایی برای شناسایی این زبان آغاز شد. هیأت پژوهش آکادمی علوم اتریش در سال‌های 1998 1999 در منطقه‌ی مهره و سقطری مستقر گردید و اطلاعات زبانی مهمی را گردآوری کرد که مبنای مطالعاتی دیگر شدند.