جیبوتی
جیبوتی (Djibouti)
| جیبوتی | |
|---|---|
| نام فارسی | جیبوتی |
| نام لاتین | Djibouti |
| نظام سیاسی | جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۸۸۹,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای شرقی |
| پایتخت | جیبوتی |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۳۸.۳ |
| زبان | عربی و فرانسوی |
| گروه‌های قومی | سومالیایی‌ها، عفارها |
| دین | اسلام |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۲۳,۲۰۰ |
موقعیت. جیبوتی کوچک‌ترین کشور افریقای شرقی است و در ساحل خلیج عدن و در مدخل باب‌المندب قرار دارد. این کشور که از موقعیت استراتژیکی مهمی برخوردار است، ۲۳,۲۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر جیبوتی است.
سیمای طبیعی. کشور جیبوتی در گرم‌ترین نواحی جهان، بین اریتره در شمال، اتیوپی در غرب و جنوب، سومالی در جنوب شرقی، و خلیج عدن در شرق واقع است. اراضی شمالی آن نیمه‌کوهستانی است و ارتفاع بلندترین نقطۀ آن که به نام کوه موسی علی[۱] است ۲,۰۶۳ متر ارتفاع دارد و در مرز مشترک سه کشور اریتره، اتیوپی و سومالی واقع است. نواحی مرکزی و جنوبی آن را بیابان‌های خشک و بی‌حاصل تشکیل داده و پست‌ترین نقطۀ قارۀ افریقا به نام دریاچۀ عسل[۲] که ۱۵۰ متر پایین‌تر از سطح دریاست در ناحیۀ مرکزی آن قرار دارد. این کشور رودخانه ندارد و دریاچۀ آبّه[۳]، که در جنوب غربی کشور و در مرز اتیوپی واقع است، عمده‌ترین عارضۀ آبی درون‌بومی آن است. خلیج ژرف تاجوره[۴] تا نیمه‌های درونی این کشور پیش رفته و پایتخت جیبوتی در ساحل آن به‌شمار می‌آید. اقلیم جیبوتی در سراسر سال گرم و خشک است و بارندگی آن منحصر به فصل زمستان بوده و از ۱۳۰ میلی‌متر در سال تجاوز نمی‌کند. خار بیابان، گیاه درون‌بومی آن است و درختان کرنا، پوشش ساحلی آن را تشکیل می‌دهند. جانوران و حیات وحش جیبوتی با اقلیم گرم و خشک این سامان سازگار بوده و به آهو، شغال و سیاه‌گوش، و برخی خزندگان منحصر شده است.
اقتصاد. فقدان آب کافی، و نبودن شبکه‌های آبرسانی و نیز گرما و خشکی هوا، مانع توسعه و رونق کشاورزی شده و زراعتِ محدودِ آن فقط ۲۵ درصد از نیاز‌های این کشور را تأمین می‌کند. دامداری آن نیز به نگهداری و پرورش شتر، گاو، و گوسفند منحصر است. اقتصاد جیبوتی کلّاً به خدمات و دادوستد خارجی محدود می‌شود و ارتباط بندر جیبوتی با آدیس‌آبابا از اهمیت استراتژیکی و اقتصادی آن حکایت می‌کند. انواع سبزی و صیفی‌جات عمده‌ترین محصول کشاورزی این کشورند و تولید مبلمان، نوشابه‌های غیرالکلی، گوشت و پوست و کالاهای برقی کوچک از فعالیت‌های صنعتی آن محسوب می‌شوند.
حکومت و سیاست. نوع حکومت جیبوتی، جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است. مجلس ملی این کشور ۶۵ نماینده دارد که مردم هر پنج سال یک‌بار آنان را انتخاب می‌کنند. رئیس‌جمهور را نیز مردم برای مدت شش سال برمی‌گزینند.
مردم و تاریخ. جمعیت جیبوتی حدود ۸۸۹,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۳۸.۳ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. ۸۳ درصد از مردم آن در شهرها زندگی می‌کنند و ۱۷ درصد از آنان بیابان‌گرد و چادرنشین‌اند. ۶۰ درصد از جمعیت این کشور را سومالیایی‌ها، ۳۵ درصد را عفارها[۵] و پنج درصد را فرانسوی‌ها، عرب‌ها، اتیوپیایی‌ها، و ایتالیایی‌ها تشکیل می‌دهند. ۹۵ درصد از جمعیت جیبوتی مسلمان‌اند و زبان رسمی آنان عربی و فرانسوی است. عیسا‌ها[۶]ی سومالیایی‌تبار در قرن ۳پ‌م در جیبوتی ساکن شدند و در ۸۲۵م به آیین اسلام گرویدند و درپی آن بازرگانان عرب عنان تجارت جیبوتی را در دست گرفتند. پرتغالی‌ها در قرن ۱۶ به جیبوتی وارد شدند و تجارت را از دست اعراب خارج کردند. در ۱۸۶۲ بندر تاجوره و نواحی اطراف آن در مقابل دریافت ۵۲هزار فرانک به فرانسوی‌ها فروخته شد و در ۱۸۸۸ سومالیِ فرانسه تأسیس و بندر جیبوتی به پایتختی آن انتخاب شد. شورش‌های استقلال‌طلبانۀ مردم جیبوتی که از مدتی پیش آغاز شده بود، در ۱۹۷۷ فرانسه را وادار به پذیرش همه‌پرسی کرد که ۸۵ درصد از مردم به استقلال خود رأی دادند و کشور جمهوری جیبوتی در ۲۷ ژوئن ۱۹۷۷ تأسیس شد.