مالاوی
مالاوی (Malawi)
مالاوی | |
---|---|
نام فارسی | مالاوی |
نام لاتین | Malawi |
نظام سیاسی | جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانونگذاری |
جمعیت | ۱۴,۹۰۱,۰۰۰ نفر |
موقعیت | انتهای جنوبی کافت بزرگ افریقا |
پایتخت | لیلونگوئه |
تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۱۲۵.۷ |
رشد سالانه (درصد) | ۲.۴ |
شهرهای اصلی | لیلونگوئه، بلنتایر، زومبا و اِمزوزو |
زبان | چیچوآ و انگلیسی |
دین | مسیحیت |
مساحت (کیلومتر مربع) | ۱۱۸,۴۸۵ |
موقعیت. جمهوری مالاوی در انتهای جنوبی کافت بزرگ[۱] افریقا، در کنار دریاچۀ مالاوی و بین کشورهای تانزانیا در شمال و شمال شرقی، موزامبیک در شرق، جنوب، جنوب غربی، و زامبیا در غرب جا دارد. مساحت این کشور ۱۱۸,۴۸۵ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر لیلونگوئه[۲] است.
سیمای طبیعی. نیمۀ شمالیِ مرز شرقی مالاوی را دریاچۀ مالاوی فراگرفته که بخشی از کافت بزرگ افریقا را تشکیل میدهد. رودخانۀ شیره[۳] (شیری) که از سرریز جنوبی دریاچۀ مزبور پدید میآید، بخش جنوبی کشور را در امتداد کافت بزرگ طی میکند و پس از تشکیل دادن قسمتی از خط مرزی کشور موزامبیک، در خاک کشور مزبور به رودخانۀ زامبزی[۴] میریزد. افزون بر دریاچۀ مالاوی، که در گذشته به نیاسا[۵] معروف بود، دریاچههای کوچک دیگری چون مالومبه[۶]، شیئوتا[۷]، و چیلوآ نیز از دیگر عوارض آبی این سرزمین است. اراضی این کشور را در غربِ دریاچۀ مالاوی ارتفاعاتی فراگرفته که بلندی آنها بین ۱,۵۰۰ تا ۲,۴۵۰ متر است و نیمۀ جنوبی مرز شرقی را نیز ارتفاعاتی دربر گرفته که بلندترین نقطۀ کشور، کوه مالانجه[۸] با ارتفاع ۳,۰۰۲ متر، در آن قرار دارد. اقلیم مالاوی بسیار گرم و مرطوب و نواحی جنوبی آن معتدلترین بخش آن است؛ مهمترین آبادیها و بیشترین جمعیت کشور نیز در این قسمت متمرکزند. مهمترین شهرهای آن عبارتاند از لیلونگوئه، بلنتایر[۹]، زومبا[۱۰] و اِمزوزو[۱۱]. نواحی پست آن بارندگی فراوان دارد و پوشیده از جنگل و علفزارهای انبوه است. فصل خشک این کشور از اردیبهشت تا مهر به درازا میکشد و دیگر ماههای سال به بارندگی اختصاص دارد و میزان بارندگی آن بین ۷۲۵ تا ۲,۵۰۰ میلیمتر متغیّر است؛ میانگین حداکثر دما ۲۴ تا ۳۲ درجۀ سانتیگراد و میانگین کمترین دمای آن ۱۴.۵ تا ۱۹.۵ درجۀ سانتیگراد است.
اقتصاد. ذرت مهمترین محصول این کشور و تنباکو، نیشکر، و چای از دیگر فرآوردههای کشاورزی آن به حساب میآیند. جنگلکاریِ سالهای اخیر امکان تولید و صدور چوب و الوار را فراهم کرده و صید ماهی بهویژه از دریاچۀ مالاوی صنعت شیلات را رونق بخشیده است. کشور مالاوی از نظر منابع زیرزمینی تقریباً فقیر است، ولی رودخانههای پرآب، تولید نیروی برقابی[۱۲] را تسهیل و تا حد بسیاری کمبود سوختهای فسیلی را جبران میکند. بیشتر نیازمندیهای کشور در داخل تولید میشود ولی مصنوعات سنگین و ماشینآلات بزرگ و حساس از خارج وارد میشود. مالاوی سرزمینی کاملاً کشاورزی است و فرآوردههای زراعی ۹۰درصد از اقلام صادراتی این کشور را تشکیل میدهد.
حکومت و سیاست. نوع حکومت مالاوی جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانونگذاری است. مجلس این کشور از ۱۹۳ نماینده تشکیل میشود و مردم آنان را برای مدت پنج سال انتخاب میکنند. دورۀ ریاست جمهوری کشور مذکور نیز پنج سال است و رئیسجمهور عالیترین مقام کشور و دارای مسئولیت اجرایی است.
مردم و تاریخ. جمعیت مالاوی حدود ۱۴,۹۰۱,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۱۲۵.۷ نفر در کیلومتر مربع میرسد. رشد سالانۀ جمعیت این سرزمین ۲.۴ درصد است و ۵۸ رصد از جمعیت این کشور را اقوام مختلف مالاویایی تشکیل دادهاند. ۷۵ درصد از آنان مسیحیاند و ۸۶ درصد آنان در روستاها بهسر میبرند و به زبانهای چیچوآ[۱۳] و انگلیسی گفتوگو میکنند. بومیان بانتو[۱۴] زبان جزو نخستین اقوامی بودند که در ساحل دریاچۀ مالاوی سکونت گزیدند. بازرگانان عرب به قصد تجارت و خریدوفروش برده در اوایل قرن ۱۹ به این سرزمین وارد شدند و پس از مدتی کوتاه هیئتهای مذهبی مسیحی در مالاوی به تبلیغ مسیحیت پرداختند. دیوید لیوینگستون[۱۵]، پویندۀ انگلیسی، در ۱۸۵۹ به دریاچۀ نیاسا (مالاوی امروزی) رسید و اراضی ساحل غربی دریاچۀ مزبور را نیاسالند[۱۶] نامید. نیاسالند در ۱۸۹۱ به تحتالحمایگی بریتانیا درآمد و دولت مزبور در ۱۹۵۳ فدراسیونی از سرزمینهای رودزیا و نیاسالند پدید آورد و شهر سالزبری[۱۷] (هرارۀ امروزی) را به پایتختی آن برگزید. مخالفت ملیون و احزاب نیاسالند با تشکیل فدراسیون مزبور، دولت بریتانیا را بر آن داشت تا با استقلال نیاسالند موافقت کند و بدینسان در ششم ژوئیۀ ۱۹۶۴ سرزمین نیاسالند، استقلال خود را اعلام داشت و نام آن از نیاسالند به مالاوی تغییر یافت.