مانیفست
مانیفِسْت (manifesto)
(یا: بیانیّه) در سیاست، اطلاعیه‌ای که حزب منتشر می‌کند و در آن سیاست‌هایی را اعلان می‌کند که در صورت انتخاب‌شدن به حکومت، درپیش خواهد گرفت. هنگامی‌که حزب به‌قدرت می‌رسد، معمولاً ادعا می‌کند که براساس مانیفستش این اختیار را دارد که برای اجرای سیاست‌هایش قوانین لازم را وضع کند. در هنر، مانیفست سندی است که اهداف و آمال جنبشی هنری را مطرح می‌کند. برای مثال فوتوریست[۱]ها و سوررئالیست[۲]ها هریک برای خود مانیفستی انتشار دادند. در ابتدا مانیفست به معنای اعلان جنگ توسط شاه به‌کار می‌رفت، و انگیزۀ صادرکنندۀ آن را توضیح می‌داد؛ در داخل قلمرو او منتشر می‌شد و از مجاری دیپلماتیک به اطلاع دولت‌های دیگر می‌رسید. در دوران معاصر مانیفست در سیاست، بیانیه‌ای است که سیاست یا نظریۀ سیاسی را بیان می‌دارد (مانند مانیفست کمونیستی که مارکس[۳] و انگلس[۴] در ۱۸۴۸ منتشر کردند). امروزه معمولاً احزاب، پیش از انتخابات به صدور مانیفست مبادرت می‌کنند، و در آن به طرح سیاست‌های کلی خود می‌پردازند. در کشورهایی همچون امریکا و کانادا، مانیفست برنامۀ حزب برشمرده می‌شود.