مشبک کاری

مُشَبَّک‌کاری

ایجاد شبکه با تراش‌‌دادن چوب، فلز، سفال، و سنگ. از هنرهای صناعی کهن ایرانی است. این هنر بیشتر روی چوب صورت می‌گیرد و با آن اشیایی چون در، پنجره، منبر، رحل، صندوق و قاب می‌سازند. با مشبک‌کاری تخته سه‌لایی نیز تابلوهای تزیینی تهیه می‌کنند. مشبک‌کاری روی تختۀ سه‌‌لایی به‌این‌ترتیب است که ابتدا طرحی را روی کاغذ می‌کشند، سپس با کاربن آن را روی تخته سه‌‌لایی انتقال می‌دهند؛ آن‌گاه، قسمت‌های زاید را با مته سوراخ می‌کنند و پس از عبور یک سرِ ارۀ مویی از آن، برش طرح موجود را آغاز می‌کنند. پس از اتمام کار، چون اثر به‌سبب تراش‌خوردن بسیار شکننده است، آن را با نخ و سوزن روی مقوایی که پارچه‌ای بر روی آن کشیده شده است، می‌دوزند یا با چسب می‌چسبانند و سپس داخل قاب شیشه‌ای قرار می‌دهند. مشبک‌کاری روی تخته سه‌‌لایی با ابزار ساده‌ای از قبیل کمانه، ارّه، مته، چکش، سُمباده، چسب، انبردست، میز کار و تخته سه‌‌لا صورت می‌گیرد. نکتۀ مهم در مشبک‌کاری روی تخته سه‌‌لایی، یکپارچه‌بودن کار هنگام بریدن نقوش است تا اتصال اضلاع به سطح چوب حداقل باشد.