ایبسن، هنریک (۱۸۲۸ـ۱۹۰۶)

ایبسن، هنریک (۱۸۲۸ـ۱۹۰۶)(Ibsen, Henrik)

هنریک ایبسن Henrik Ibsen
زادروز	۱۸۲۸م
درگذشت	۱۹۰۶م
ملیت	نروژی
شغل و تخصص اصلی	نـمایـش‌نـامه‌نویـس
شغل و تخصص های دیگر	شاعر
سبک	واقع گـرایی
آثار	ارکان جامعه (۱۸۷۷)؛ خانه عروسک (۱۸۷۹)؛ اشباح (۱۸۸۱)؛ دشمن مردم (۱۸۸۲)؛ هدا گابلر (۱۸۹۰)
گروه مقاله	تیاتر

هنریک ایبسن

نـمایـش‌نـامه‌نویـس و شاعر نروژی. نـمایـش‌نـامـه‌هـای واقع‌گـرایانـه و جنجال‌برانـگیز او، تئـاتر اروپا را متحوّل کردند. درپی مخالفت عمومی با نمایش‌نامۀ هجوآمیزش، کمدی عشق (۱۸۶۲)، که به تبعید خودخواسته‌اش انجـامید (۱۸۶۴ـ۱۸۹۱)، نمایش‌نامه‌های منظوم و نمادین براند (۱۸۶۶) و پِرگونت (۱۸۶۷) و به‌دنبال آن‌ها نمایش‌نامه‌هایی واقع‌گرایانه نوشت که عبارت‌اند از ارکان جامعه (۱۸۷۷)، خانۀ عروسک (۱۸۷۹)، اشباح (۱۸۸۱)، دشمن مردم (۱۸۸۲)، و هدا گابلر (۱۸۹۰)، که به مسائل اجتماعی می‌پرداختند. هنگام بازگشت به نروژ بزرگ‌ترین نویسندۀ زندۀ نروژ برشمرده می‌شد. ایبسن در نمایش‌نامه‌های «مسئلۀ اجتماعی» خود از پرداختن صرف به موضوعات و نگرش‌های اجتماعی عصرش پا فراتر گذاشت و همواره به درون‌مایه‌هایی بازگشت که ذهنش را در براند و پرگونت به خود مشغول کرده بودند، همچون شکاف عمیق میان کمال مطلوب و واقعیت؛ مبارزه برای دست‌یافتن به کمال فردی و ادای وظیفۀ انسانی؛ و تأثیر گذشته و «میراث گناه»‌ آن برای افراد و کلّ جامعه. ایبسن نمادگرایی را کنار نگذاشت، و با ظرافت فراوانی از آن برای خلق آثارش در خارج از کشور بهره جست، به‌گونه‌ای که مغایرتی با توصیف طبیعت‌گرایانۀ او از زندگی نداشت. در ۱۸۹۱ پس از بازگشت به نروژ، در نمایش‌نامه‌های استاد معمار (۱۸۹۲)،ایولف کوچولو (۱۸۹۴)، یان گابریل بورکمان (۱۸۹۶)‌، و رستاخیز ما مردگان (۱۸۹۹)، برای به‌نمایش درآوردن رویارویی ارواح زجردیده و بلندپرواز با سرنوشت نهایی‌شان، از نمادگرایی استفادۀ آشکارتری کرد. نوشته‌های او تأثیر بسزایی در تئاتر قرن ۲۰ اروپا و امریکا داشته است.

 

---