اتصال (منطق)

اِتِّصال (منطق)

(در برابر انفصال) در منطق، رابطه یا پیوند و تلازم بین مقدّم و تالی در قضیۀ شرطیۀ متصله. از آن به مصاحبت نیز تعبیر می‌شود. اتصال بر دو قسم است: ۱. اتصال تام، اگر بتوان مقدم و تالی را به‌جای یکدیگر قرار داد، بدان‌گونه که از مقدم، تالی و از تالی، مقدم لازم آید، پیوند بین مقدم و تالی را اتصال تام ‌گویند. چنان‌که اگر در قضیۀ متصلۀ «اگر خورشید پرتوافکن گردد، جهان سراسر روشن می‌شود»، تالی را به‌جای مقدم قرار دهیم، قضیۀ صادق خواهد بود؛ ۲. اتصال غیر تام (ناقص)، اگر در قضیۀ شرطیۀ متصله، از مقدم تالی لازم آید، اما از تالی مقدم لازم نیاید، از پیوند بین مقدم و تالی به اتصال غیر تام تعبیر می‌شود؛ چنان‌که در قضیۀ «هرگاه موجودی انسان باشد، حیوان است» از مقدم، تالی لازم می‌آید، امّا از تالی این قضیه، مقدم لازم نمی‌آید، چراکه اگر موجودی حیوان باشد، الزاماً انسان نخواهد بود.