گردباد (کتاب)
(به انگلیسی: Strong wind؛ به اسپانیایی: Viento fuerte) عنوان داستانی از میگل آنخل آستوریاس. گردباد که اولین کتاب از سه‌گانه‌ای (تحت عناوین گردباد و پاپ سبز و چشمان مدفون‌شدگان) است که آستوریاس در آن‌ها به مبارزه با امپریالیسم پرداخته، نخستین بار در سال 1950 منتشر شد. قهرمان رمان حاضر پیش از این در رمان مردان ذرت نیز نقشی برعهده داشته است. او در آن اثر چرخ خیاطی هم می‌فروخته است، اما با نام اونیل[۱]؛ در حالی که در رمان جدید دارای سه نام است: کوزی[۲]، لستر مید[۳] و لستر استونر[۴]. آستوریاس شیوۀ یادآوری را دوست دارد و این کار را برای غافلگیر کردن خواننده نمی‌کند. در گردباد، شخصیت فرعی مردان ذرت در مرکز داستان قرار می‌گیرد و لستر استونر، سهامدار پولدار شرکت موز تروپیکالتانرا[۵] که در قسمت‌های دیگر سه‌گانه او را با نام‌های دیگری بازمی‌یابیم و اشاره‌ای مستقیم به یک شرکت بزرگ امریکایی دارد، نام لستر مید را برمی‌گزیند تا از دعوی کشاورزان خرده‌پا در مقابل «پاپ سبز» (صاحب شرکت موز تروپیکالتانرا) دفاع کند.
این رمان یک مرتبه در سال 1369 تحت عنوان گردباد توسط عبدالحسین شریفیان و بار دوم در سال 1389 به‌وسیلۀ حمید یزدان‌پناه و با عنوان باد سهمگین به فارسی برگردانده و در تهران چاپ و منتشر شده است.
پیرنگ
پس از وقایع عمده‌ای چون انهدام کامیون‌های شخصی، که از شرکت موز به شهر می‌آورند، با محاکمۀ غیرمنصفانۀ شرکای مید، گردباد هولناکی بر مزارع می‌وزد و لستر مید و همسرش لیلاند فاستر[۶] را نابود می‌کند. اما در این بین موکلان او در دادگاه حاکم می‌شوند. در حقیقت مبارزۀ میان مید و شرکت، تار و پود ماجراهای رمان را به هم می‌تند.
بررسی رمان
عظمت منظره (دشت ساحلی اقیانوس آرام) و هوای سنگین، خفه‌کننده و آلودۀ ناحیه، وضع آمیخته به بی‌نوایی کشاورزان خرده‌پای استعمارزده، این‌ها چیزهایی است که آستوریاس به نحوی واقع‌بینانه و در عین حال به شکلی شاعرانه در گردباد بیان کرده است. در گردباد امریکایی‌ها در زیر نور شدید ظاهر می‌شوند: ویسکی و پوکر برای مردان، ماجراهای عاشقانۀ کثبف و رقت‌انگیز برای زنان. سرخپوست‌ها زندگی را چونان حیوانات واقعی می‌گذرانند، کار می‌کنند تا دستمزد ناچیزشان را با روسپیان خرج کنند یا از تکیلا مستی بگیرند و غالبا هم به تب نوبه مبتلا هستند. زوج مید با عشق بی‌پیرایه‌شان، اما اثر را روشن می‌کنند؛ همان‌گونه که مایاری[۷] در پاپ سبز و تابیو سان[۸] و مالنا تابای[۹] در چشمان مدفون‌شدگان چنین می‌کنند. در این کتاب تاریخ وقوع وقایع زیاد به هم نریخته و به همین دلیل وحدت این بخش از اثر آشکارا مشخص‌تر از دو قسمت دیگر سه‌گانۀ آستوریاس است. خواننده در این رمان با آگاهی قطعی آستوریاس از مسائل اجتماعی گواتمالا مواجه است. او در این رمان و البته دو بخش دیگر سه‌گانه‌اش، تمامی تکنیک‌های درخشان خود را برای بازآفرینی و نمایش دل‌مشغولی‌هایش (که بخشی از آن انتقاد از دیکتاتوری‌های امریکای لاتین و امپریالیسم یانکی‌هاست) به کار گرفته است.