ویزل، الی (۱۹۲۸)

ویزل، الی (۱۹۲۸-2016)(Wiesel, Elie)

الی ویزل Elie Wiesel
زادروز	سیگت، رومانی 1928م
درگذشت	2016م
ملیت	امریکایی
تحصیلات و محل تحصیل	دانشگاه سوربون پاریس
شغل و تخصص اصلی	استاد دانشگاه
شغل و تخصص های دیگر	نویسنده
آثار	رمان شب سپیده‌دم (۱۹۶۰)، حادثه (۱۹۶۱)، شهری آن سوی دیوار (۱۹۶۲)، گدای اورشلیم (۱۹۶۸)، شهادت(۱۹۸۰)، فراموش شده (۱۹۹۲)، و تاریک روشن(۱۹۹۵)
گروه مقاله	ادبیات غرب
جوایز و افتخارات	برنده جایزه صلح نوبل (۱۹۸۶)

الی ویزل

استاد دانشگاه و مبارز حقوق بشر امریکایی، زادۀ رومانی. در جنگ جهانی دوم در اردوگاه کار اجباری بوخنوالد اسیر بود و با جدیت قساوت‌های دورۀ جنگ علیه یهودها را ثبت می‌کرد تا توجه جهانیان را به مخاطرات نژادپرستی و خشونت جلب کند. رمان او با نام شب (۱۹۵۶) مبتنی‌بر تجربه‌های او در اردوگاه‌هاست. فردی مهم در مبارزات حقوق بشر بود و به‌پاس آثارش در مقام نویسنده و فعال حقوق بشر، در ۱۹۸۶ برندۀ جایزۀ صلح نوبل شد. ویزل در سیگت رومانی زاده شد؛ در ۱۹۴۴، هنگامی که ۱۶‌ساله بود، جمعیت یهودی‌های شهر را به اردوگاه‌های کار اجباری فرستادند؛ او و خانوداه‌اش را نخست به آوشویتس و سپس به بوخنوالد بردند؛ ویزل تنها کسی بود که زنده ماند. پس از جنگ در دانشگاه سوربون پاریس تحصیل کرد (بسیاری از آثارش به فرانسوی است)، سپس روزنامه‌نگار نشریه‌های فرانسوی، و امریکایی و در ۱۹۵۶ مقیم امریکا شد؛ در ۱۹۶۳ تابعیت امریکایی به‌دست آورد. ابتدا در سیتی کالج نیویورک و از ۱۹۷۶ در دانشگاه بوستون تدریس کرد و در آن‌جا استاد علوم انسانی بود. ریاست کمیسیون مربوط به نسل‌کشی یهودان را برعهده داشت که زیر نظر رئیس‌جمهور امریکا تشکیل شده بود (۱۹۸۰ـ۱۹۸۶). در ۱۹۸۷ بنیاد انسان‌گرایی الی ویزل را تأسیس کرد. پس از رمان شب، آثاری مانند سپیده‌دم (۱۹۶۰)، حادثه (۱۹۶۱)، شهری آن سوی دیوار (۱۹۶۲)، گدای اورشلیم (۱۹۶۸)، شهادت(۱۹۸۰)، فراموش شده (۱۹۹۲)، و تاریک روشن(۱۹۹۵) را منتشر کرد. نمایش‌نامه‌هایی نیز نوشته است و دربارۀ فرهنگ یهود و موضوع‌های بشر دوستانه سخنرانی کرده است. زندگی‌نامه‌های خودنوشت او عبارت‌اند از رودها به دریا می‌رسند (۱۹۹۶) و دریا هرگز پر نیست (۱۹۹۹). ویزل درصدد است که قساوت‌های نازی‌ها را به‌نسل‌های جدید یاد‌آوری کند، به‌گونه‌ای که هرگز امکان تکرار آن‌ها نباشد.

 

---