اسماعیل
اسماعیل (ع)
در عهد عتیق، پسر ابراهیم از هاجر، کنیز مصری همسرش سارا. سنتاً جدّ پیامبر اسلام (ص) و قوم عرب انگاشته می‌شود. حسادت سارا موجب رانده‌شدن او و مادرش شد. به عقیدۀ مسلمانان، نه اسحاق بلکه اسماعیل است که خدا به ابراهیم فرمان می‌دهد قربانی‌اش کند و اوست که در ساختن کعبه در مکه به ابراهیم کمک می‌کند. برای او، که در بیابانی خشک آواره بود، به اراده خداوند چشمۀ آبی پدیدار شد. فرشتۀ الهی بر او ظاهر شد و به او نوید داد که فرزندش پسر خواهد بود و او باید نامش را اسماعیل بگذارد. در قرآن دوازده بار نام او ذکر و به پیامبری او تصریح شده است (بقره، ۱۳۶؛ آل عمران، ۸۴؛ مریم ۵۴). در سورۀ صافات آیات ۱۰۰ تا ۱۱۳ از رؤیای صادقۀ ابراهیم، که از سوی خدا مأمور ذبح فرزندش شد سخن گفته شد اما ذبیح‌بودن اسماعیل یا اسحاق تصریح نشده است. این مسئله مورد اختلاف مفسران است. عرب‌ها یا بنی‌اسماعیل از نسل اسماعیل‌اند. او سالیان بعد با کمک پدر به بازسازی کعبه مأمور شد (بقره، ۱۲۷).