گله ، فریدون (تهران ۱۳۱۹ـ۱۳۸۴ش)
فریدون گله (تهران ۱۳۱۹ـ ۱۳۸۴ش)
| سیروس ابراهیم زاده | |
|---|---|
| زادروز |
اردبیل ۱۳۱۶ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تیاتر در مدرسه هنرهای دراماتیک و موسیقی بیرمنگام (انگلستان، ۱۳۵۸)، زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه تهران |
| شغل و تخصص اصلی | بازیگر |
| آثار | نمایش فرنگی و شبی خون (هر دو نوشته و به کارگردانی خودش)؛ نمایش رادیویی آن سوی پرده ها؛ فیلم کمال الملک (۱۳۶۲) |
| گروه مقاله | تیاتر |
| خویشاوندان سرشناس | ناهید کبیری (همسر) |
فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان ایرانی سینما. از فیلم‌سازانِ موجِ سوم سینمای ایران است. به‌جز در شب فرشتگان (۱۳۴۷)، در فیلم‌های دشنه (۱۳۵۱)، زیر پوست شب (۱۳۵۳)، کندو (۱۳۵۴)، و ماه عسل (۱۳۵۵) به فیلم‌سازانِ این جریان نزدیک است؛ او در فیلمی مانند مهر گیاه (۱۳۵۴)، از این جریان فاصله می‌گیرد، و از لحاظ تجاری و ارزش‌های بصری و سینمایی با شکست روبه‌رو می‌شود. در سال 1356 به آمريكا رفت تا محصول مشتركی با نام «سبز خفته» با سرمايه‌گذاران آمريكايی بسازد. وزارت فرهنگ و هنر در اين فيلم شريك شد. گله به ناچار، مدتی دفتر توليد و پخش فيلمی را اداره كرد و وقتی درصدد بود فيلم «ديروزی» را به طور مشترك تهيه كند و صحنه‌هايی از فيلم را هم گرفته بود، در سال 1361 به علت بيماری پدرش به ايران بازگشت. در فاصله‌ای كه در ايران نبود انقلاب شده بود و گفته می‌شود از مجموع هفت يا هشت فيلم‌نامه‌ای كه از او در «بيناد ميثاقيه» بود و بعد از مصادره به «بنياد سينمايی فارابی» واگذار شد، حدود پنج فيلم‌نامه‌اش با نام ديگران تصويب و با قيمت‌های كلانی به فروش رسيد. در همين سال‌ها مسئولان امور سينمايی از او خواستند كه فعاليت‌های سينمایی‌اش را پی بگيرد كه قبول نکرد.
فیلم‌نامه‌هایی که گله برای دیگران نوشته است او را کاملاً از جریان موج سوم دور و به جرگۀ سازندگان فیلم فارسی نزدیک می‌سازد. برخی از آن‌ها عبارتند از سالار مردان (۱۳۴۷)، خشم عقاب‌ها (۱۳۴۹)، جان‌سخت (۱۳۵۰)، دلقک‌ها (۱۳۵۰)، رضا چلچله (۱۳۵۰)، و ماشین مشتی‌ممدلی (۱۳۵۳). گُله از دانشکدۀ ادبیات دانشگاه مشهد و دانشکدۀ هنرهای دراماتیک دانشگاه نیویورک فارغ‌التحصیل شد.
کارگردانی سینما
- شب فرشتگان (۱۳۴۷)
- كافر (۱۳۵۱)
- دشنه (۱۳۵۱)
- زير پوست شب (۱۳۵۳)
- مهر گياه (۱۳۵۴)
- كندو (۱۳۵۴)
- ماه عسل (۱۳۵۵)