چریکه تارا (فیلم)

چریكۀ تارا

سوسن تسلیمی در یکی از سکانس‌های آغازین فیلم

فیلم بلند سینمایی به کارگردانی بهرام بیضایی، تولید 1357-1358ش. چریکه تارا در دوره سی و سوم جشنواره فیلم کن و دوره بیست و چهارم جشنواره فیلم لندن حضور داشته است. فیلم با وقوع انقلاب اسلامی، به دلیل رعایت نشدن حجاب و شئون اسلامی، برای همیشه توقیف شد و هیچ‌گاه فرصت اکران در ایران را نیافت. با این حال بسیاری نویسندگان سینمایی و صاحب‌نظران چریکه تارا را از شاخص‌ترین آثار سینمایی بیضایی و سینمای ایران می‌دانند. نویسندگی، تهیه، تدوین، صحنه‌آرایی و طراحی لباس این فیلم هم توسط بیضایی انجام شده و نقش اصلی‌اش را سوسن تسلیمی بازی کرده است.

بیضایی در این فیلم دانش و مهارت ژرف خود درمورد اسطوره، حماسه، افسانه‌، تعزیه، سینما و آیین‌های ایرانی را در شکلی که بین عینیت و ذهنیت معلق است به نمایش گذاشته است.

«چریکه» در زبانِ کردی به معنای آواز رسای دور و آواز گنجشک آمده است؛ همچنین این کلمه معنای شعر حماسی نیز دارد.

زمان فیلم: 110 دقیقه

خلاصۀ داستان

بیوه‌زنی به نام تارا (با بازی سوسن تسلیمی) همراه دو كودك كم‌سالش از ییلاق به كومه‌اش بازمی‌گردد. در راه می‌شنود كه پدربزرگش مرده، و در جاده‌ی جنگلی به مردی غریب (منوچهر فرید) برمی‌خورد كه جامه‌ی تاریخی پوشیده و شتابان می‌گذرد. تارا میان میراث پدربزرگ شمشیری می‌یابد كه نمی‌داند با آن چه كند. می‌كوشد شمشیر را به جای داس درو به كار گیرد؛ اما شمشیر به این كارها نمی‌آید و تارا آن را به رودخانه می‌اندازد. او از نو مرد تاریخی را، كه سرداری از تبار جنگجویان منقرض شده است می‌بیند كه از آنها جز شمشیر پدربزرگ تارا هیچ نشانی نمانده است. مرد تاریخی ناپدید می‌شود و تارا در موقع جزر دریا شمشیر را می‌یابد و آن را به مرد تاریخی می‌دهد؛ اما او كه عاشق تارا شده است قادر نیست به دنیای خود بازگردد. در این اثنا خواهر شوهرش او را برای برادرش آشوب (سیامك اطلسی) خواستگاری می‌کند كه تارا نمی‌پذیرد. آشوب فرزندان تارا را می‌رباید، و تارا او را متهم می‌كند كه برای رسیدن به وی برادرش را كشته است. آشوب دامگاه خود را ویران می‌كند و از آبادی می‌كوچد. تارا سراغ مرد تاریخی می‌رود و او را متهم می‌كند كه همه‌ی داستان‌هایش دروغ است و تبار و قبیله‌ای در كار نیست. در این موقع سپاهی عظیم از دریا، به شهادت، سربرمی‌آورد و مرد تاریخی از شرم به دل جنگل پناه می‌برد. تارا به او قول می‌دهد كه فرزندانش را به قلیچ خواهد سپرد و همراه او خواهد آمد. مرد تاریخی با اسب زخمی‌اش به دریا می‌زند و تارا با شمشیر به موج‌های دریا حمله می كند تا مرد تاریخی را پس بگیرد؛ اما امواج دریا تارا را عقب می‌نشاند.

برخی از بازیگران و عوامل تولید

نویسنده: بهرام بیضایی

تهیه­کننده: بهرام بیضایی

تدوینگر: گرگین گریگوریان؛  بهرام بیضایی؛ كاظم راجی‌نیا

طراح صحنه و لباس: بهرام بیضایی

فیلم­بردار: مهرداد فخیمی

چهره­پرداز: فرهنگ معیری

آهنگسازان: گرگین گریگوریان؛ كاظم راجی‌نیا

بازیگران: سوسن تسلیمی؛ منوچهر فرید؛ رضا بابك؛ سیامك اطلسی؛ مهین دیهیم؛ قربانعلی فلاحی؛ گلبهار اسلامی؛ طاووس زارعی؛ صفر خشتمال؛ عبدالغنی كوهستانی؛ رضا فیاضی