عمارت صفی‌آباد

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

(یا: کاخ صفی‌آباد) عمارتی تاریخی، بر فراز ارتفاعات جنوب غربی بهشهر، در فاصلۀ ۱۶ کیلومتری دریای خزر. در سال 1010ق به فرمان شاه عباس اول بنا گردید و در زمان شاه صفی اول توسعه یافت و به نام همین شاه نامبردار شد. این عمارت در زمان حملۀ افغان‌ها آسیب دیده و در زمان نادرشاه تعمیر و بازسازی شد. کاخ در زمان ناصرالدین شاه مجدداً مرمت شده، در سال 1310ش (زمان رضاشاه) به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سال 1315 به دستور رضاشاه از نو مرمت گردید. کاخ در اواخر دورۀ پهلوی در اختیار امریکایی‌ها قرار گرفته و پس از انقلاب اسلامی به وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی واگذار شده، که اخیراً با انتقال مالکیت مجموعه به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، به عنوان اثری ملی تعمیر و امکان بازدید عموم از آن میسر گردیده است. از زیر کاخ تا عمارت چهلستون بهشهر راهرویی کشیده شده که در زمان‌های قدیم برای اقدامات امنیتی از آن استفاده می‌شده است.

نمای بیرونی کاخ
نمای بیرونی کاخ


مشخصات معماری

بنایی چهارگوش، به ابعاد ۲۵ × ۲۵ متر در دو طبقه است. ورودی کاخ، در سمت شمالی که با عبور از پنج پله به طبقۀ اول می‌رسد با ورودی هشتی و سقفی دایره‌ای‌شکل پوشانیده شده است. طبقۀ اول و دوم شامل راهرو، تالار و چندین اتاق و محراب است. نمای داخلی و خارجی کاخ با کاشی‌های رنگین و متنوع صفوی آراسته بود که امروزه اثری از آنها باقی نمانده است. در هر ضلع کاخ، پنجره‌هایی برای روشنایی داخل آن تعبیه گردیده است. مصالح اصلی بنا آجر، گچ، کاشی و سنگ‌های تراشیده شده است. در میان تالار حوضی با فواره تعبیه شده. آب از چهارگوشۀ بنا خارج و از آبشارهای کوچکی از کوه سرازیر می‌شده است. شبکۀ آبرسانی آن از آب پلنگ چشمه تأمین می‌گردیده است.