فلسفه تاریخ (کتاب 1763)
(به فرانسوی: Philosophie de l'histoire) اثری از ولتر. بدون نام مؤلف منتشر شد. نویسنده خود را در پس نقاب شخصیتی موهوم به نام آبه بازن[۱]، که ادعا می‌کند پسر خواهر وی بوده، پنهان کرده است. کتاب در سال 1763، در ژنو، به هزینۀ مؤلف و همراه با این اهدانامه انتشار یافت: «تقدیم به علیاحضرت کاترین دوم، امپراتریس سراسر روسیه، حامی علم و ادب و شایستۀ داوری دربارۀ ملت‌های کهن، همچنان‌که شایستۀ حکومت بر ملت خویش.» ملت‌های کهنی که در سراسر کتاب از آنان سخن رفته است، ملت‌هایی هستند که، از دورۀ باستان تا تشکیل امپراتوری روم، آن‌چیزی را که ولتر «تاریخ روحیۀ بشر» می‌نامد شکل بخشیده‌اند.
- ↑ abbé Bazin