آریایوس
آریایوس Ariayus (Achaemenid warlord)
سردار داریوش[۱] هخامنشی و پسرش، کوروش جوان[۲] (یا صغیر). در جریان لشکرکشی کوروش جوان برضد برادر ارشدش، اَردَشیر دوم[۳]، شاهنشاه هخامنشی، آریایوس معاون کوروش بهشمار میرفت. در نبرد کوناکسا (۴۰۱پم)، آریایوس فرمانده جناح چپ سپاه کوروش جوان بود و بر سواران ایرانی ریاست داشت. در پایان این نبرد و با کشتهشدن کوروش، آریایوس با سوارانش گریخت. سپس به سربازان مزدور یونانیِ سپاه کوروش پیغام داد که منتظر آنها خواهد ماند تا به او بپیوندند، زیرا نخست قصد داشت به ایونیه[۴] در آسیای صغیر[۵] بازگردد. یونانیان به او پیشنهاد کردند که حاضرند او را بر تخت شاهی ایران بنشانند، اما نپذیرفت. پس از آن، بهدنبال گفتوگوهایی که میان آریایوس و بعضی از سرداران اردشیر هخامنشی دوم انجام شد، آنها آریایوس را به بخشایش شاه اطمینان دادند. آریایوس نیز به اردشیر پیوست و یونانیان را به تسلیم سلاحهای خود فراخواند. بهترین و کاملترین منبع برای شناخت آریایوس، آناباسیس تألیف گزنفون[۶] است.