آتشکده نطنز
آتشکدۀ نطنز Fire temple of Natanz (Isfahan, Iran)
| آتشکدۀ نَطَنْز | |
|---|---|
| نام فارسی | آتشکدۀ نَطَنْز |
| کشور | ایران |
| استان | اصفهان |
| موقعیت | نزدیک مسجد جمعۀ نطنز |
| کاربری | آتشكده |
| مشخصات معماری | مربعی‌شکل با هفت ستون (چهارتای آن باقی‌مانده) و چهار طاق (فقط یکی باقی مانده) |
| زمان ساخت | ساسانيان |
بنایی قدیمی در حدود مسجد جمعۀ نطنز از دورۀ ساسانی. در باغی شخصی قرار گرفته است. بنایی مربع‌شکل است که چهار ستون از هفت ستون آن، یک طاق از چهار طاق و دو طاقچۀ اولیۀ آن باقی مانده که سطح بنا را به طاق گنبدی‌شکل آن متصل کرده است.
بقایای بنای چهارطاقی بر روی سکویی به ارتفاع حدود دو و نیم متر از زمین قرار گرفته و قبل از بازسازی آتشکده که در سال ۱۳۹۶ صورت گرفت، دو جرز شمالی بصورت منفرد و دو جرز جنوبی همراه با یک طاق دیده می‌شد. بخش جنوبی بنا به دیوار خانه‌های مجاور چسبیده و در دیوار غربی بنا آثارِ یکی از منازلی که به آن متصل بوده وجود داشت. اما بخش شمالی و غربی آزاد مانده و توسط باغ و زمین کشاورزی احاطه شده است. این چهارطاقی محوطه‌ای در حدود ۱۲۲ متر را اشغال کرده است. از چهارطاق، چهار جرز آن بر روی دو سکو، که یکی بر فراز دیگری ساخته شده دیده می‌شود. تنها ستون‌های چهارگانه و طاق جنوبی و اندکی از لبۀ گنبد این آتشکده باستانی پابرجا بود و سه طاق دیگر و سقف آتشکده فرو ریخته بود.
مصالح به کار رفته در این بنا از قلوه‌سنگ رودخانه‌ای و ملات گچ و خاک است. برای کلاف‌کشی طاق‌ها الوار چوبی به کار رفته و از اندود گچ و کاهگل در پوشش بنا استفاده گردیده است. بر روی لایۀ نازکی از گچ آثار رنگ‌آمیزی دیده می‌شده که احتمالاً این رنگ‌آمیزی متعلق به دوره‌های بعدی بوده که آتشکده کاربرد اولیه خود را از دست داده است. در واقع شاید بتوان گفت مربوط به زمانی است که مسجد دورۀ آل بویه در نزدیکی آن ساخته شد. نزدیک بودن آتشکده و مسجد حاکی از آن است که مسجد در اراضی آتشکده ساخته شده است.