ترمین

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ترمین (Theremin)

ترمین

از سازهای الکترونیک اولیه که در ۱۹۲۲م توسط لئون ترمین[۱] اختراع شد. این‌ ساز می‌تواند گسترۀ وسیعی‌ از صداها را تولید کند و بیش‌تر برای‌ جلوه‌های‌ صوتی‌ جیغ‌مانند در فیلم‌ها به‌ کار می‌رود. ترمین به‌نوبۀ خود زمینۀ اختراع ساز دیگری به شکل ویولنسل شد که نت‌های آن را می‌شد به وسیلۀ تختۀ انگشت‌گذاری ویولنسل به صورت جداگانه تولید کرد.

برای نواختن ترمین دست نوازنده روی یک میدان مغناطیسی، دور یک چرخ و محور فلزی حرکت می‌کند. این ساز از تولید فرکانس ضرب بین دو نوسان‌ساز با فرکانس بالا استفاده می‌کند که یک سیگنالشان ثابت است و سیگنال دیگر به وضعیت دست نوازنده در حوالی یک میلۀ آنتن بستگی دارد.

صدای مونوفونیک[۲] آن مثل صدای خواننده‌ای در رژیستر[۳] سوپرانو است، و در زیرایی‌های بم‌تر ترومبون‌مانند می‌شود. از آنجا که نوازنده هیچ تماسی با ساز ندارد به دست آوردن زیرایی ثابت و دقیق، به خاطر خصوصیت موجی‌ساز، کار دشواری است. چون دست در هر وضعیتی یک زیرایی تولید می‌کند، ترمین قادر به اجرای نت‌های جداجدا نیست؛ بدین ترتیب تمامی فاصله‌ها با یک پورتامنتو[۴]ی ناله‌مانند مثل پورتامنتوی بوق کشتی به هم متصل هستند.

ادگار وارز[۵] در قطعۀ هیپرپریسم (فوق‌منشور)[۶] (۱۹۳۳-۱۹۳۴) دو ترمین به کار برده است. این ساز در موسیقی برخی فیلم‌ها، مثل موسیقی برنارد هرمن[۷] برای فیلم علمی-تخیلی روزی که زمین از حرکت بازایستاد[۸] (به کارگردانی رابرت وایز[۹]- ۱۹۵۱)، استفاده شده است.


  1. Leon Theremin
  2. monophonic
  3. register
  4. portamento
  5. Edgard Varèse
  6. Hyperprism
  7. Bernard Herrmann
  8. The Day the Earth Stood Still
  9. Robert Wise