دنیپر

دنیپِر (Dnieper)

دنيپِر

(به یونانی: بوریسْتِنِس) رودی به طول ۲,۲۵۰ کیلومتر. از ارتفاعات والدای در غرب مسکو، و در ناحیۀ اسمولنسک در فدراسیون روسیه سرچشمه می‌گیرد و با گذر از روسیۀ سفید (بلاروس) و اوکراین به‌سمت جنوب جریان می‌یابد و نزدیک خرسون به دریای سیاه می‌ریزد. سومین رود بزرگ اروپا (پس از ولگا و دانوب) است. ریزابه‌های اصلی آن عبارت‌اند از بِرِزینا و پریپیات در کرانههای غربی و سوش و دیسنا در شرق. دنیپر رودی در زمین‌های پست با درهّ‌ای پهناور است که جریان کندی دارد، اما در بهار سیلابی می‌شود و از دسامبر تا مارس یا آوریل یخ می‌بندد. با احداث سّد دِنیپْروگِس، جریان‌های تند آب بین دنیپروپتروفسک و زاپاریژیه مهار شده است. دنیپر در مسیر پرپیچ‌ و خم خود از مناطق جنگلی اسمولنسک می‌گذرد و وارد روسیۀ سفید می‌شود. در این‌جا، ذخایر فسفات و زغال‌سنگ وجود دارد و سیب‌زمینی و پنبه کشت می‌شود. در بخش پایینی خود، از استپ پُر درخت اوکراین با منابع غنی سنگ‌ آهن و منگنز می‌گذرد و مزارع گندم، چغند‌رقند و پنبۀ آن را آبیاری می‌کند. دنیپر از دوروگوبوژ تا طول ۲هزار کیلومتر قابل کشتی‌رانی است. مواد معدنی، مصالح ساختمانی و الوار ازجمله کالاهای اصلی است که از این رود جا‌به‌جا می‌شود. موادی که به بخش علیای رود حمل می‌شوند عبارت‌اند از غلات، فرآورده‌های نفتی و زغال‌سنگ. کیف، دنیپروپتروفسک، زاپاریژیه، و خرسون بندرهای اصلی آن به‌شمار می‌روند. چندین نیروگاه برقابی در طول این رود احداث شده است. در قرون وسطا، این رود بخشی از راه اصلی تجارت بین اسکاندیناوی و بیزانس بوده و نقش بزرگی در تاریخ کیِف روس داشته است. نواحی میانی و جنوبی آن محل سنتی زندگی قزاق‌های اوکراین بوده است.

 

---