خلیل شهر
خلیل‌شهر (Khalil Shahr)
واقع در شمال شرقی استان مازندران، در بخش مرکزی شهرستان بهشهر. در 8کیلومتری شرق شهر بهشهر، 73کیلومتری شمال شرقی ساری و 351کیلومتری شمال شرقی تهران قرار دارد. از شمال به خلیج گرگان، از جنوب به دامنۀ کوه جهان مورا[۱]، از شرق به بخش کلباد[۲] گلوگاه و از غرب به روستای پاسند[۳] حومه بهشهر محدود می‌شود. اقلیم این شهر معتدل مایل به گرم و نیمه‌مرطوب و ارتفاع آن از سطح دریا 105متر است. جمعیت این شهر ۱۹٬۴۲۱نفر (1395ش) است. رودخانۀ کلاک[۴] از میان آن می‌گذرد و مهم‌ترین محصولات کشاورزی شهر برنج، گندم، جو، سویا، انار، مرکبات و بنشن است. خلیل‌شهر کارخانه‌های نئوپان، ریسندگی و بافندگی، صنایع پلاستیک، تولید آرد گندم، تولید آجر سفال و تولید ادوات کشاورزی دارد. مردم خلیل‌شهر به گویش طبری سخن می‌گویند.
تاریخچه
این شهر در گذشته روستایی به نام خلیل‌محله از توابع دهستان‌های پنج‌هزاره/ پنجاه‌هزار بخش گلوگاه بود. در سال 1384ش خلیل‌شهر با پیوستن روستاهای ملامحله، گَتِ زمین، رباط، مالی‌کلا، کشیرخیل، عموزادمحله، علمدارمحله، رکاوند و کلاک ایجاد شد. مرکز خلیل‌شهر بین محله رباط و علمدارمحله است. طایفه‌های ایل خلیل از روستای استاجنان بهشهر به محل کنونی خلیل‌شهر کوچیدند. چارلز اف مکنزی[۵]، دیپلمات و نویسندۀ انگلیسی در گزارش سفر 1858م (به نقل از کتاب سفرنامۀ شمال) از آن به نام خلیل‌خیل، ناصرالدین‌‌شاه در گزارش سفر 1282ق، خلیل‌آباد و یاسنت لویی رابینو[۶]، خاورشناس فرانسوی و سرکنسول بریتانیا در شهر رشت در گزارش سفر 1288 - 1299ش (به نقل از کتاب مازندران و استراباد) خلیل‌محله از دهات اشرف یاد کرده است.