کلیسای انگلستان

کلیسای انگلستان (Church of England)

کلیسای رسمی انگلستان، دارای دو اسقف اعظم پروتستان در حوزه‌های یورک و کنتربری، 44 اسقفیه (شامل جبل ‌طارق)، و حدود 34میلیون پیرو. پادشاه رئیس قانونی تشکیلات کلیساست و سراسقفهای کنتربری و یورک بعد از او قرار دارند. پیدایش کلیسای انگلستان دست‌کم به قرن 2م برمی‌گردد که بازرگانان و مسافران، مسیحیت را به این کشور آوردند. معمولاً آغاز کار تبلیغیِ اوگوستین قدیس در 597م را مبدأ رسمی کلیسای انگلستان، با مرجعیت پاپ به روال قرون وسطا، می‌گیرند. ولی صورت کنونی آن از جنبش اصلاح دینی قرن 16م در این کشور، که تفوق شاه را به کرسی نشاند و مرجعیت اعلای پاپ را مردود شمرد، برجای مانده است. با شروع استعمارگری بریتانیا، کلیسای انگلستان کلیساهایی در قاره‌ها تأسیس کرد و نفوذ جهانی یافت. بعدها این کلیساها مستقل شدند، اما پیوندهای خود را با کلیسای مادر، در قالب جامعۀ انگلیکان حفظ کردند. کلیسای انگلستان با پیروی از سه ردۀ روحانی اسقفان، کشیشان و شمّاسان، و نظام عبادت جمعی که در «کتاب دعای کلیسای انگلیس» آمده است شناخته می‌شود. مشخصۀ دیگر آن پای‌بندی عمومی به سنت مسیحی در ضمن تطبیق آن با انواع مردمان و دیدگاه‌هاست. کلیسای انگلستان قائل به سه مرجعِ سنت، عقل و کتاب مقدس است، ولی اولویت را به کتاب می‌‌دهد. این کلیسا با عناصر کاتولیکی، اومانیستی، و اصلاحی، که نمایندگی تاریخی آن‌ها را آنگلوکاتولیک‌ها (کلیسای اعلی)، لیبرال‌ها (کلیسای لیبرال) و تبشیریان (کلیسای ادنی) برعهده دارند، وجهه می‌یابد. به‌سبب نهادینگی کلیسای انگلستان، اسقف‌ها را شاه منصوب می‌کند و هر تغییری در لیتورژی (آداب عبادی) باید به تصویب پارلمان برسد. اما امروزه که در کنار انگلیکان‌ها، غیرانگلیکان‌ها نیز در پارلمان نماینده دارند، کلیسا در موقعیت دشواری قرار گرفته است. نتیجۀ آن تلاش‌هایی بوده که در قالب‌هایی مانند «جنبش آکسفورد» برای حفظ تمامیت کلیسا با جداکردن آن از حکومت، و نیز تشکیل کلیسای ملی برای همۀ مسیحیان، به‌عمل آمده است. کلیسای انگلستان در حرکت‌های تجمیعی کلیساهای جهان نقش فعالی داشته است. در دهه‌های 1970 و 1980م اختلاف‌ نظر شدیدی در کلیسای انگلستان بر سر این مسئله که آیا به زنان اجازۀ کسب رتبۀ رسمی روحانی داده شود یا خیر بروز کرد، و پس از بحث و بررسی فراوان، شورای حکام کلیسا در نوامبر 1992م با اختلاف رأی اندکی به زنان این اجازه را دادند.