بیبی آندرشون
بیبی آندرشون (استکهلم 11 نوامبر 1935- همانجا 14 آوریل 2019م) Bibi Andersson
(تلفظِ انگلیسی: بِیبی اَندرسِن/ نام زمان تولد: بریت الیزابت آندرشون[۱]) بازیگر سوئدیِ برندۀ جایزۀ بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم کن و از ستارگان فیلم‌های اینگمار برگمان. مدتی در مدرسۀ سلطنتی تئاتر دراماتیک[۲] در استکهلم تحصیل کرد. کارش را با تئاتر آغاز کرد. در حالی‌که از اواخر دهۀ ۱۹۴۰م، به عنوان سیاهی‌لشکر در فیلم‌های سوئدی بازی می‌کرد، در سال ۱۹۵۱ در یک فیلم آگهی تجاری نودثانیه‌ای به کارگردانی اینگمار برگمان ظاهر شد. به تشویق برگمان به آموختن بازیگری در مدرسۀ تئاتر مالمو[۳] ادامه داد. نخستین فیلمش برای برگمان لبخندهای یک شب تابستانی[۴] (1955م) بود. خیلی زود به شهرت رسید و تا اوایل دهۀ ۱۹۷۰م در زمرۀ حلقۀ بازیگران محبوب برگمان قرار داشت و شاید «گرم»ترین آنان بود. از میانۀ دههٔ ۱۹۶۰م به بازی در فیلم‌های اروپایی و آمریکایی نیز پرداخت؛ با این‌همه هیچ‌گاه به موفقیت فیلم‌هایی مثل پرسونا[۵] (1966م)، تماس[۶] (1971م) و حتی دختران[۷] (1968م) دست پیدا نکرد. در کنار سینما به فعالیت‌هایش در تلویزیون و تئاتر ادامه داد. از جمله در سال ۱۹۷۳م دایرۀ بسته[۸] اثر اریش ماریا رمارک را در امریکا بر روی صحنه برد. خواهرش گرد آندرشون[۹] نیز از بازیگران فیلم‌های برگمان و سینما و تلویزیون بوده است. همسر نخستش شل گریده[۱۰] (از ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۳م) کارگردان، و همسر دومش پر آلمارک[۱۱] (از 1979 تا 1981م) سیاستمدار بود. بیبی آندرشون در سال 2009م دچار سکتۀ مغزی شد و توانایی سخن گفتن را از دست داد.
آندرشون برای خیلی نزدیک به زندگی[۱۲] (1958م) به طور مشترک با هم‌بازیهایش ایوا دالبک[۱۳] و اینگرید تولین[۱۴] از یازدهمین دورۀ جشنوارۀ فیلم کن برندۀ جایزه شد. همچنین برای معشوقه[۱۵] در سیزدهمین دورۀ جشنوارۀ فیلم برلین جایزۀ بهترین بازیگر زن را دریافت کرد.
برخی دیگر از آثار سینمایی
- مُهر هفتم[۱۶] (اینگمار برگمان- ۱۹۵۷)
- توت‌فرنگی‌های وحشی[۱۷] (اینگمار برگمان- ۱۹۵۷)
- چهره[۱۸] (اینگمار برگمان- ۱۹۵۸)
- چشم اهریمن[۱۹] (اینگمار برگمان- ۱۹۶۰)
- خواهرم، عشقم[۲۰] (ویلگوت خومان[۲۱]- ۱۹۶۶)
- ببخشید، موافقید یا مخالف؟[۲۲] (آلبرتو سوردی[۲۳]- ۱۹۶۶)
- مصائب آنا[۲۴] (اینگمار برگمان- ۱۹۶۹)
- سند کرملین[۲۵] (جان هیوستون- 1970)
- صحنه‌هایی از یک ازدواج[۲۶] (اینگمار برگمان- ۱۹۷۳)
- کوئینتت[۲۷] (رابرت آلتمن- ۱۹۷۹)
- بی‌پناه[۲۸] (جیمز توباک[۲۹]- 1983)
- الینا[۳۰] (کلائوس هارو[۳۱]- 2002)
- ↑ Berit Elisabet Andersson
- ↑ Royal Dramatic Theatre
- ↑ Malmo
- ↑ Smiles of a Summer Night
- ↑ Persona
- ↑ The Touch
- ↑ The Girls
- ↑ Full circle
- ↑ Gerd Andersson
- ↑ Kjell Grede
- ↑ Per Ahlmark
- ↑ So Close to Life
- ↑ Eva Dahlbeck
- ↑ Ingrid Thulin
- ↑ The Mistress
- ↑ به سوئدی: Det sjunde inseglet
- ↑ به سوئدی: Smultronstället
- ↑ به سوئدی: Ansiktet
- ↑ به سوئدی: Djävulens öga
- ↑ سوئدی: Syskonbädd 1782
- ↑ Vilgot Sjöman
- ↑ به ایتالیایی: Scusi, lei è favorevole o contrario?
- ↑ Alberto Sordi
- ↑ به سوئدی: En passion
- ↑ The Kremlin Letter
- ↑ به سوئدی: Scener ur ett äktenskap
- ↑ Quintet
- ↑ Exposed
- ↑ James Toback
- ↑ به دانمارکی: Näkymätön Elina
- ↑ Klaus Härö