جیمز اسپیدر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جیمز اسپیدر (ماساچوست 7 فوریه 1960م- ) James Spader

(نام کامل: جیمز تاد اسپیدر[۱]) بازیگر امریکاییِ برندۀ جایزۀ بهترین بازیگر جشنواره فیلم کن. پدر و مادرش معلم بودند. در 17سالگی تحصیل در آکادمی فیلیپس[۲] را رها کرد تا در نیویورک به آموزش تئاتر بپردازد. بین فرصت‌های بازیگری روی صحنه و در تلویزیون، به عنوان کارگر راه‌آهن، رانندۀ کامیون، فروشندۀ سودا و نگهبان اصطبل امرار معاش می‌کرد. در آغاز دههٔ ۱۹۸۰م وارد سینما شد و اغلب در نقش جوان نازک‌نارنجی خبیث یا تباه شده به کار گرفته می‌شد؛ اما سرانجام نقش‌هایی متنوع‌تر از راه رسیدند که اوجش نقش پیچیدۀ فیلم‌بردارِ ویدئو در سکس، دروغ‌ها و نوار ویدئویی[۳] (1989م) بود که برای آن جایزۀ بهترین بازیگر جشنواره کن را از آن خود کرد.

اسپیدر در دو دهۀ آغازین فعالیتش ظاهری مقبول و اندکی زنانه داشت و به این ترتیب قاعدتاً نباید در جمع ستارگان مردانۀ سینمای آن روز آمریکا جایی می‌داشت؛ با این حال او نیز به شیوۀ خاص خود جذاب و اغواگر است. شخصیت‌پردازی‌های او در هر نقشی کوچک و بزرگ، مثبت یا منفی نظر را جلب می‌کند. نخستین فیلمش که فیلم اول تام کروز نیز هست فیلم شکست‌خوردۀ عشق بی‌پایان[۴] (1981م) بود که در آن نقش برادر بروک شیلدز[۵] را بازی می‌کرد. در زیبا در لباس صورتی[۶] (1986م) دوست ثروتمند و بدطینت اندرو مکارتی[۷] بود و در فیلم‌هایی مثل بچه‌های جدید[۸] (1985م) و وال استریت[۹] (1987م) نقش جوان شسته-رفتۀ حریص و زیاده‌خواه را بازی می‌کند. نقش تعیین‌کنندۀ کارنامه‌اش در سکس، دروغ‌ها و نوار ویدئویی بود؛ نقش گراهام دالتون[۱۰]، جوانی وسوسه‌انگیز، معمایی و افشاگر واقعیت از طریق نوارهای ویدئویی، که از نظر جنسی ناتوان است، ولی خلوص مصرانه‌اش در برافکندن نقاب‌ها، تاثیری ماندگار و اساسی بر زندگی دوستش و زن زندگی او می‌گذارد. اگر نقش‌های اولیۀ او گاه تصنعی به نظر می‌آمدند و در بعضی فیلم‌ها مناسب نقش به نظر نمی‌رسید (مثلا در نقش «جک قصابِ» امروزی در جک بازگشته است[۱۱]/ 1988م)، پس از سکس، دروغ‌ها و نوار ویدئویی نقش‌هایش متقاعدکننده‌تر و هوشمندانه‌تر به نظر می‌رسیدند. در فیلم تأثیر بد[۱۲] (1990م) او جوان سربه‌راه محافظه کار و ترسویی است که در اثر دوستی با راب لو[۱۳] پایش به گرداب جنایت کشیده می‌شود.


  1. James Todd Spader
  2. Phillips Academy
  3. Sex, Lies, and Videotape
  4. Endless Love
  5. Brooke Shields
  6. Pretty in Pink
  7. Andrew McCarthy
  8. The New Kids
  9. Wall Street
  10. Graham Dalton
  11. Jack's Back
  12. Bad Influence
  13. Rob Lowe