دایان کیتون
دایان کیتون (لس آنجلس ۵ ژانویهٔ ۱۹۴۶م - ) Diane Keaton
(نام اصلی: دایان هال[۱]) بازیگر امریکاییِ برندۀ جایزۀ اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن. علاوه بر تئاتر و سینما در فیلم‌های تلویزیونی نیز حضور داشته و هر از گاهی مجری برنامه‌های تلویزیونی نیز بوده است. در سال 1977م برای آنی هال[۲] برندۀ جایزۀ اسکار شد و علاوه بر آن جوایز کن، بفتا[۳]، گلدن گلوب[۴] و حلقۀ منتقدان فیلم نیویورک[۵] را هم برای این فیلم دریافت کرد. او سه مرتبۀ دیگر نیز در سال‌های 1982، 1997 و 2004م برای فیلم‌های سرخ‌ها[۶]، اتاق ماروین[۷] و یکی باید کوتاه بیاید[۸] نامزد دریافت جایزۀ اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن بوده است. کیتون طی حدود 60سال فعالیت هنری در بیش از 50 فیلم سینمایی بازی کرده است.
در نوزده سالگی تحصیل در دانشکدۀ سانتا آنا[۹] را رها کرد تا در تماشاخانۀ نیبرهود[۱۰] (در نیویورک) به یادگیری بازیگری بپردازد. پس از بازی در چند نمایش در ووداستاک[۱۱] به جمع بازیگران برادوی[۱۲] پیوست و در سال ۱۹۶۸م نقش اصلی چند نمایش را به عهده گرفت. سال بعد مقابل وودی آلن در نمایش دوباره بنواز سام[۱۳] بازی کرد. نخستین بار در ۱۹۷۰م با عاشقان و دیگر غریبه‌ها[۱۴] وارد سینما شد و در دهۀ ۱۹۷۰م در چند فیلم آلن به ایفای نقش پرداخت.
کیتون در کمدی‌های آلن و فیلم‌های درام استعداد و توانایی‌های خود را در اجرای سبک‌های متفاوت بازیگری بروز داده است. هر چند او پیشرفت خود را ابتدا مدیون آلن بود، اما کار با کارگردانان مشهوری چون فرانسیس فورد کوپولا، ریچارد بروکس[۱۵] و وارن بیتی نیز در تثبیت شهرتش نقشی اساسی داشته است. بازی تأثیرگذار او در نقش کی[۱۶] در پدرخوانده و ایفای نقش خیره‌کننده‌اش در در جست‌وجوی آقای گودبار[۱۷]، کیتون را از محدودۀ اجراهای کمیک به درآورد و دیگر قابلیت‌هایش را آشکار کرد. شخصیت کیتون در هر دو نوع فیلم، زنی جوان و تنهاست که زندگی مستقلی دارد؛ هر چند در در جست‌وجوی آقای گودبار معلمی خویشتن‌کش است که شباهت چندانی به «آنی هال» پریشان خیال ندارد. این تغییر ماهرانۀ نقش از جدیت در اولی به طنز تلخ در دومی، جایزۀ آکادمی اسکار را برایش به ارمغان آورد. سبک متفاوت بازیگری کیتون در سرخ‌ها در نقش لوئیس برایانت[۱۸] تصویرگر نزدیک‌ترین خصوصیات این شخصیت است. فرار شبانه از خانه[۱۹] نیز در سیاهۀ طولانی بازی‌های دراماتیک و پراحساس او فیلمی برجسته به شمار می‌آید. انعطاف و فراست فوق‌العادۀ کیتون در نقش‌های کمدی و درام او را میان بهترین بازیگران معاصر امریکا قرار داده؛ در حالی که در زمینۀ کارگردانی نیز فعالیت‌های قابل توجهی داشته است.
برخی از آثار سینمایی
- پدرخوانده (فرانسیس فورد کاپولا - ۱۹۷۲)
- در خواب فرورفته[۲۰] (وودی آلن - ۱۹۷۳)
- پدرخوانده 2 (فرانسیس فورد کاپولا - ۱۹۷۴)
- عشق و مرگ[۲۱] (وودی آلن - ۱۹۷۵)
- آنی هال (وودی آلن - ۱۹۷۷)
- در جست‌وجوی آقای گودبار (ریچارد بروکس - ۱۹۷۷)
- سرخ‌ها (وارن بیتی - ۱۹۸۱)
- فرار شبانه از خانه (بو گلدمن[۲۲] - ۱۹۸۲)
- صحنه‌های داخلی [۲۳](وودی آلن - ۱۹۷۸)
- پدرخوانده ۳ (کاپولا - ۱۹۹۰)
- معمای قتل منهتن[۲۴] (وودی آلن - ۱۹۹۳)
- اتاق ماروین (جری زکس[۲۵] - ۱۹۹۶)
- قطع کردن[۲۶] (کارگردان و بازیگر - ۲۰۰۰)
- یکی باید کوتاه بیاید[۲۷] (نانسی مایرز[۲۸] - ۲۰۰۳)
- این نیز بگذرد[۲۹] (راب راینر[۳۰] - ۲۰۱۴)
- طبقه پنجم[۳۱] (ریچارد لانکرین[۳۲] - ۲۰۱۴)
- ↑ Diane Hall
- ↑ Annie Hall
- ↑ British Academy Film Award
- ↑ Golden Globe
- ↑ New York Film Critics Circle Awards
- ↑ Reds
- ↑ Marvin's Room
- ↑ Something's Gotta Give
- ↑ Santa Ana College
- ↑ Neighborhood Playhouse
- ↑ Woodstock
- ↑ Broadway Theatre
- ↑ Play It Again, Sam
- ↑ Lovers and Other
- ↑ Richard Brooks
- ↑ Kay
- ↑ Looking for Mr. Goodbar
- ↑ Louise Bryant
- ↑ Shoot the Moon
- ↑ Sleeper
- ↑ Love and Death
- ↑ Bo Goldman
- ↑ Interiors
- ↑ Manhattan Murder Mystery
- ↑ Jerry Zaks
- ↑ Hanging Up
- ↑ Something's Gotta Give
- ↑ Nancy Meyers
- ↑ And So It Goes
- ↑ Rob Reiner
- ↑ 5 Flights Up
- ↑ Richard Loncraine