آیرم، محمدحسین (تهران ۱۲۶۱ـ آلمان ۱۳۲۷ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۸ توسط Mohammadi2 (بحث | مشارکت‌ها)

آیرُم‌، محمّدحسین‌ (تهران ۱۲۶۱ـ آلمان ۱۳۲۷ش) Ayrom, Mohammad Hossein


رئیس‌ شهربانی‌ کل‌ کشور در دورۀ‌ رضاشاه‌ پهلوی‌. فرزند یک مهاجر ایروانی بود و پس از گذراندن‌ تحصیلات‌ مقدماتی‌ در تهران به‌ روسیه‌ رفت‌ و پس‌ از فارغ‌التحصیلی‌ از مدرسۀ‌ نظامی‌ تفلیس‌ به‌ ایران‌ بازگشت‌ و به‌ نیروی‌ پیادۀ قزاق‌ پیوست‌. در ۱۲۹۱ش با درجۀ‌ سرهنگی‌ آجودان‌ و مترجم‌ ژنرال‌ لیاخوف‌ فرمانده‌ نیروی‌ قزاق‌ بود. در ۱۳۰۱ش با درجۀ‌ سرتیپی‌ به فرماندهی تیپ مستقل شمال در رشت و در ۱۳۰۴ش به‌ فرماندهی‌ لشکر تبریز و سال‌ بعد به آجودانی‌ رضاشاه‌ منصوب‌ شد و پس‌ از چندی،‌ از فرماندهی‌ لشکر آذربایجان‌ برکنار و به‌ تهران‌ فراخوانده‌ شد. در ۱۳۱۰ش در اروپا به‌‌سر می‌برد که‌ رضاشاه‌ وی را به تهران احضار و به‌ ریاست‌ نظمیه‌ (شهربانی‌) کل‌ مملکتی‌ منصوب‌ کرد. در ۱۳۱۲ش به‌ درجۀ‌ سرلشکری‌ ارتقا یافت‌ و ریاست‌ ادارۀ‌ املاک‌ اختصاصی‌ رضاشاه‌ را برعهده‌ گرفت‌. در ۱۳۱۴ش به‌ بهانۀ‌ بیماری‌ از ایران‌ خارج‌ شد و به‌رغم‌ احضارهای‌ مکرر رضاشاه‌، به‌ ایران‌ بازنگشت‌. در دورۀ‌ ریاست‌ شهربانی‌ آیرم،‌ رجالی‌ چون‌ جعفرقلی سردار اسعد و تیمورتاش‌ دستگیر و در زندان‌ کشته‌ شدند. پس‌ از شهریور ۱۳۲۰، در اروپا دولت‌ «ایران‌ آزاد» را تشکیل‌ داد.