مارتین شین

مارتین شین (اوهایو ۳ اوت ۱۹۴۰م - ) Martin Sheen

مارتین شین

مارتین شین در نمایی از اینک آخرالزمان

مارتین شین در نمایی از زمین‌های لم‌یزرع

(نام اصلی: رامون آنتونیو جراردو استیوز) بازیگر امریکایی. از برجسته‌ترین بازیگران سینمای امریکا در دهه‌های 1970 تا 1990م. با وجود نزدیک به 60سال فعالیت حرفه‌ای و حضور در حدود 150 فیلم سینمایی و تلویزیونی و بیش از 40 مجموعه و نمایش تلویزیونی، همچنان به خاطر بازی‌های تأثیرگذارش در دو فیلم دهۀ اول فعالیتش (زمین‌های لم‌یزرع و اینک آخرالزمان) شهرت دارد. او جوایز متعددی از جمله سه جایزۀ امی، یک جایزۀ گلدن گلوب و چهار جایزۀ انجمن بازیگران سینما را دریافت کرده است.

از پدری مهاجر و اسپانیایی و مادری ایرلندی به دنیا آمد. هفتمین فرزند خانواده‌ای 10نفره و تهی‌دست بود. در یازده‌سالگی مادرش را از دست داد و به‌همراه دیگر برادران و خواهران کوچک‌ترش به یتیم‌خانه سپرده شد. بلافاصله پس از پایان دبیرستان به نیویورک رفت و روی صحنه ظاهر شد. در همین دوره برای امرار معاش به سرایداری، شستن اتوموبیل، فروش آب گازدار و پیغام‌رسانی نیز پرداخت. در سال 1964م و با ایفای نقش مهمی در یک اجرای برادوی از موضوع شاخه گل‌های رز بود، سرانجام فرصت طلایی عمرش را به دست آورد. نقشی که بعدها آن را در نسخۀ سینمایی این نمایشنامه (در ۱۹۶۸م) هم بازی کرد. پس از چندین بار حضور تلویزیونی، در ۱۹۶۷م در نقش یکی از دو جوان خلافکاری که مسافران مترو را به وحشت می‌اندازند، در حادثه به سینما وارد شد. از آن پس در فیلم‌های متعددی بازی کرد، از جمله در نقش جوان آدمکش زمین‌های لم‌یزرع (1973م) و سروان بنجامین ویلارد در اینک آخرالزمان (۱۹۷۹م) که طی فیلمبرداری دشوارِ فیلم اخیر دچار سکتۀ قلبی شد. در تلویزیون و سینما بسیار پرکار بود و هم نقش اول و هم نقش‌های فرعی متعددی بازی کرده است. در نمایش تلویزیونی موشک‌های اکتبر (۱۹۷۴م)، نقش رابرت کندی را بازی کرد و در مجموعۀ تلویزیونی کندی (۱۹۸۳م) به نقش جان اف. کندی ظاهر شد. تجربه در تلویزیون او را به ساختن نخستین فیلم سینمایی‌اش به نام بازآیند (۱۹۹0م) رهنمون شد. در مقاطع مختلف به فعالیت‌های سیاسی پرداخته است و بارها به خاطر حضور در تظاهرات ضد سلاح‌های اتمی دستگیر شده است. چهار فرزندش به نام‌های امیلیو استوز، چارلی شین، رامون استوز و رینی استوز، به‌علاوۀ همسرش، جنت تمپلتون، بازیگرند.

شین در سینما نقش شخصیت‌هایی پرانرژی را بازی کرده که اغلب در آستانۀ عصیانگری یا اختلال روانی به سر می‌برند. به این ترتیب عجیب به نظر می‌رسد که در فیلم‌های آخر دهۀ ۱۹۶۰ و اوایل دهۀ ۱۹۷۰م (دورۀ اوج تب فیلمسازی دربارۀ جوانان ناراضی) چندان نقش‌های درخوری نیافت. در طول سال‌ها او این شخصیت منزوی و سرگشته را پرداخته و کامل کرد. مثل جیمز دین، برای نسل قبلی او، با نمایش ناخرسندی عمیق خود از جامعه تجسم ناآرامی‌های معاصر بود. در اینک آخرالزمان یک مطرود دیگر است که نفرتش از نظام بدل به خشونت می‌شود. او مأمور می‌شود تا همزاد خویش را بکشد. مردی که فریفتۀ رؤیای ویرانی و نابودی است. با این نقش، شین خود را در مقام بازیگری پرتوان تثبیت کرد. البته پرکاری باعث شد تا آرام آرام روحیۀ جوان و پرخروش او محو و تیره شود. به‌رغم نقش‌های غیرمتعارفش در زمین‌های لم‌یزرع و اینک آخرالزمان، بارها نقش شخصیت‌هایی را بازی کرده که احساس مسئولیت اجتماعی می‌کنند؛ تا حدی که به نظر می‌رسد این نقش‌ها کلیشۀ سینمایی او شده‌اند. از این لحاظ زندگی واقعی و سینمایی او فصل مشترک بلندی دارند. در ۱۹۸۵م راوی رنگین‌کمان شکسته (ساختۀ ویکتوریا ماد)، مستندی دربارۀ سرخ‌پوستان ناواهو، بود و پس از آن در ده‌ها اثر مستند نقش راوی متن یا خودش را داشت. ضمن همکاری با اولیور استون در وال استریت (1987م) نقش رهبر اتحادیۀ کارگری را برابر پسرش، چارلی شین (در نقش دلال بازار سهام)، بازی کرد. در رئیس‌جمهور آمریکا (1995م) نیز نقش مشاور رئیس‌جمهور (با بازی مایکل داگلاس) را به عهده داشت.

---