تل باکون، محوطه باستانی
تَلِّ باکون، محوّطۀ باستانی
واقع در مَرودَشت استان فارس و در 1.5کیلومتری جنوب تخت جمشید. مشتمل بر دو تپه با بلندای چهار متر است. اولین بار اِرنِست هِرتسفِلد در ۱۳۰۷ش آن‌جا را کاوش کرد و سپس دونالد مَک‌کان[۱] و لانگسدورف[۲] از دانشگاه شیکاگو در ۱۳۱۰ و ۱۳۱۶ش کاوش را ادامه داند. در کاوش اخیر مجموعه‌ای از خانه‌ها، کوچه‌ها و ساختارهای زندگی روستایی کشف و شناخته شد. کاوش بعدی را هیأت ژاپنی نامیو اِگامی و سِه ایچی ماسودا در ۱۳۳۵ش انجام دادند. واپسین کاوش این محوطه را باستان‌شناس ایرانی، عباس علیزاده، در دهۀ 1390ش انجام داده است. از مجموع این کاوش‌ها آثار زیادی مشتمل بر سفال، پیکرک، اشیاء زینتی و اقلام مختلف دیگر به دست آمده است.
آثار فرهنگی تل باکون با قدمت حدود ۵۰۰۰ تا ۴۵۰۰پ‌م تا دورۀ آغاز شهرنشینی را دربر می‌گیرد. تل باکون شاخص و معرف کهن‌ترین فرهنگ‌های پیش از تاریخ استان فارس است. شواهد و مدارک پرشماری از آن دربارۀ فلزکاری و فعالیت‌های کارگاهی، بازرگانی فرامنطقه‌ای، تخصصی شدن پیشه‌ها، معماری طراحی‌شده، مجزا بودن بخش‌های اداری، مسکونی و صنعتی از یکدیگر و مهم‌تر از همه استفاده از مهر و موم گِلی، به‌ویژه قفل‌های گلی در پژوهش‌های مرتبط با توسعۀ نهادهای حکومتی اولیه به دست آمده است.