برتوله، کلود لوئی
بِرتولِه، کلود لوئی (۱۷۴۸ـ۱۸۲۲م)(Berthollet, Claude Louis)
| کلود لوئی برتوله Claude Louis Berthollet | |
|---|---|
| زادروز |
ساووا ۱۷۴۸م |
| درگذشت | ۱۸۲۲م |
| ملیت | فرانسوی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل پزشکی در دانشگاه تورینو |
| شغل و تخصص اصلی | شیمی‌دان |
| گروه مقاله | شیمی |
شیمی‌دان فرانسوی. تحقیقاتی در زمینۀ رنگینه[۱]ها و رنگبر[۲]ها صورت داد. اولین‌بار کلر[۳] را برای رنگبری به‌کار برد و نسبت اجزای سازندۀ آمونیاک را نیز تعیین کرد. نام‌‌گذاری[۴] نوین ترکیبات شیمیایی براساس نظامی است که برتوله[۵] و آنتوان لاوازیه[۶] طراحی کردند. در شهر ساووا[۷]، که در آن زمان ناحیه‌ای ایتالیایی بود، زاده شد. در دانشگاه تورینو[۸] پزشک شد، اما به پاریس رفت تا شیمی بخواند. زمانی‌که پزشک خصوصی خاندان دوکِ اورلئان بود، در آزمایشگاه کاخ سلطنتی[۹] نیز تحقیق می‌کرد. در ۱۷۸۴م، به سمت بازرس رنگرزی‌ها و مدیر کارخانه تزئینات بافتۀ گوبلن منصوب شد. به ناپلئون شیمی درس می‌داد و در ۱۷۸۹م، در معیت او به مصر رفت. در دریاچۀ ناترون[۱۰]، واقع در حاشیه صحرا، به وجود کربنات سدیم (سودا) با غلظت زیاد پی برد و استدلال کرد تحت شرایط فیزیکی حاکم بر آن‌جا، کلریدِ سدیمِ لایه فوقانی خاک با کربنات کلسیم حاصل از تپه‌های آهکی آن حوالی واکنش می‌کند. این سرآغاز نظریه‌اش مبنی‌بر این بود که میل ترکیبی شیمیائی تحت تأثیر شرایط فیزیکی قرار می‌گیرد. در این مورد خاص، گرما و غلظت زیاد کربنات کلسیم ازجملۀ این شرایط‌اند. در ۱۸۰۴م، سناتور شد، اما ده سال بعد به عزلِ ناپلئون رأی داد.